Cờ Vnch Bay Thường Trực Trên Bầu Trời Arizona

Vào trưa Chủ-nhật, ngày 29 tháng Tư năm 2001, lần đầu-tiên trong lịch-sử người Việt tỵ-nạn trên thế-giới, sau đúng 26 năm ly-hương, quốc-kỳ Việt-Nam Cộng-Hoà chính-thức hiện-diện vĩnh-viễn tại công-viên Wesley Bolin Memorial Park, nằm trước mặt dinh thống-đốc và Quốc-hội tiểu-bang Arizona.

Công-viên này dành để xây cất đài tưởng-niệm những chiến-sĩ, anh-hùng hay các đơn-vị tác-chiến thuộc tiểu-bang đã hy-sinh vì chính-nghĩa trong các trận chiến từ năm 1861 đến nay. Hiện công-viên có khoảng 16 đài lớn, nhỏ, trong đó có các đài tưởng-niệm Cựu chiến-binh Đệ I thế-chiến, Đệ II thế-chiến, chiến-tranh Cao-Ly, chiến-tranh Việt-Nam và cả chiến-tranh Vùng Vịnh (Persian Gulf War, 1991).

Đây cũng là lần đầu tiên tại Phoenix, kể từ ngày đại-tướng Westmoreland cắt băng khánh-thành đài tưởng-niệm Chiến-tranh Việt-Nam vào năm 1985, quốc-kỳ Việt-Nam Cộng-Hoà đã cùng quốc-kỳ Hiệp-Chủng-Quốc và bang-kỳ Arizona ngạo-nghễ, thường-trực tung bay trên bầu trời tự-do của Hoa-Kỳ.

Công-trình nêu cao Ngọn cờ Quốc-gia của Cộng-đồng Người Việt tại Arizona, mà hội Cựu Quân-nhân Quân-lực VNCH là nòng cốt, được ghi-nhận theo diễn-tiến sau:

- Từ năm 1985 đến năm 1994, trong suốt 10 năm liền, người ta không hề thấy sự hiện-diện của lá cờ vàng ba sọc đỏ trong dịp lễ thượng-kỳ thường-niên tại đài tưởng-niệm Chiến-tranh Việt-Nam.

- Mãi đến năm 1995, hội cựu Quân-nhân Quân-lực VNCH tại Arizona mới được mời tham-dự lễ tưởng-niệm nhằm vinh-danh các chiến sĩ anh-hùng trong chiến-tranh tại Việt-Nam. Trong khoảng thời-gian từ năm 1995 đến năm 1998, mỗi kỳ dự hội, hội Quân-nhân phải đem theo một lá quốc-kỳ Việt-Nam Cộng-Hoà cỡ trung, treo trên một cột nhỏ, chỉ dùng trong buổi lễ.

- Vào dịp 30 tháng 4 năm 1999, với sự đồng-ý của hội cựu Chiến-sĩ Hoa-Kỳ, quốc-kỳ Việt-Nam Cộng-Hoà được treo trong vòng một tuần lễ ở phiáù dưới quốc-kỳ Liên-bang và phía trên cờ của Quân-nhân Hoa-Kỳ bị mất-tích hay bị giam-cầm tại Việt-Nam, mang chữ MIA-POW. Do đó ba lá cờ Hoa-Kỳ, Việt-Nam Cộng-Hoà và MIA-POW đã được treo thứ-tự trên một cột cờ cao 40 feet, tương-đương với 12.19 mètre. Chiều rộng của cờ Việt-Nam Cộng-Hoà nhỏ hơn cờ Hoa-Kỳ khoảng một foot, tương-đương với 30.48 centimètres (cm), nhưng bằng cờ MIA-POW.

- Đến tháng Tư năm 2000, việc treo cờ Hoa-Kỳ và Việt-Nam Cộng-Hoà trên cùng một cột, khởi sự từ năm 1999, đã được Thống-đốc tiểu-bang Arizona chính-thức chấp-thuận bằng một văn-thư.

- Nhưng đặc-biệt sang năm 2001, lễ thượng kỳ Việt-Mỹ thường-niên lần thứ 7 tại đài Tưởng-niệm Chiến-tranh Việt-Nam, do Cộng-đồng Người Việt, hội cựu Quân-nhân Quân-lực VNCH Arizona và hội cựu Chiến-binh Hoa-Kỳ tham-chiến ở Việt-Nam tổ-chức rất trọng-thể. Cũng kể từ buổi lễ này, Quốc-kỳ Việt-Nam Cộng-Hoà được đứng thẳng hàng cùng quốc-kỳ Liên-bang và Tiểu-bang trên đài tưởng-niệm của Arizona.

Sự có mặt trường-cửu của quốc-kỳ Việt-Nam Cộng-Hoà trên đài tưởng-niệm Phoenix đã được Quốc-hội tiểu-bang Arizona thông qua sau nhiều lần điều-trần với sự hỗ-trợ nhiệt-tình của các cựu chiến-binh Hoa-Kỳ có uy-tín tại tiểu-bang này.

Nhân dịp này, thống-đốc tiểu-bang Arizona, bà Jane Dee Hull, đã long-trọng ký bản tuyên-cáo đề ngày 2-4-2001 minh-định Ngày Tưởng-Nhớ đến các anh-hùng đã chiến-đấu tại Việt-Nam. Ông Terry Goddard, nguyên thị-trưởng thành-phố Phoenix, đã tuyên-đọc bản tuyên-cáo này trong buổi lễ vào trưa ngày 29-4 tại đài tưởng-niệm như sau:

Xét rằng, Hoa-Kỳ và đặc-biệt là những nhân-viên trong Quân-lực Hoa-Kỳ đã thi-hành một nhiệm-vụ khó-khăn và lâu dài chính-thức bắt đầu kể từ ngày 5-8-1964 và kết-thúc ngày 7-5-1975 tại Việt-Nam;

Xét rằng, trong khoảng thời-gian này, hai triệu năm trăm ngàn quân-nhân thuộc quân-lực Hoa-Kỳ đã nối-tiếp thi-hành nhiệm-vụ và nhiều chiến-sĩ không bao giờ trở lại. Trong số những người đã hy-sinh tính-mạng, có 613 chiến-sĩ là công-dân của tiểu-bang Arizona;

Xét rằng, việc Hoa-Kỳ tham-dự cũng như yểm-trợ Nam Việt-Nam để chiến-đấu cho tự-do bị chính-quyền Bắc Việt kiềm-chế đã khắc sâu vào tâm-khảm những người trước đây là công-dân của Việt-Nam Cộng-hoà;

Xét rằng, ngày hôm nay, Cựu chiến-binh Hoa-Kỳ trong chiến-tranh Việt-Nam và Cộng-đồng Việt-Nam tại Arizona cùng thân-hữu và gia-đình tri-ân và tưởng nhớ các chiến-sĩ Hoa-Kỳ và Việt-Nam Cộng-Hoà, đã từng phục-vụ và chiến-đấu, đã bị thương hay tử-trận trong chiến-tranh Việt-Nam, và

Xét rằng, cựu chiến-binh Hoa-Kỳ từng ở Việt-Nam và Cộng-đồng Việt-Nam tại Arizona cùng chủ-trương tưởng-niệm thời-gian Hoa-Kỳ tham-chiến tại Việt-Nam, đều tái xác-nhận rằng chiến-binh Hoa-Kỳ đã tận-tụy với trách-nhiệm, nêu cao danh-dự và lòng dũng-đảm. Với tư-cách chiến-hữu của các chiến-sĩ Việt-Nam Cộng-Hoà, họ sẽ biểu-dương tinh-thần đoàn-kết bằng cách thượng lá quốc-kỳ Việt-Nam Cộng-hoà tại đài tưởng-niệm Cựu Chiến-sĩ Hoa-Kỳ chiến-đấu ở Việt-Nam.

Bởi vậy, giờ đây, Tôi, Jane Dee Hull, Thống-đốc Arizona, tuyên-bố ngày 29 tháng Tư năm 2001 là Ngày Tưởng-nhớ Chiến-tranh Việt-Nam trên toàn lãnh-thổ bang Arizona.

Tôi thành-khẩn kêu gọi toàn dân trong bang Arizona, cơ-quan truyền-thông, giáo-chức, sử-gia, sinh-viên, thương-gia, kỹ-nghệ-gia, nhân-viên trong quân-lực Hoa-Kỳ và toàn thể cựu chiến-binh trong tiểu-bang hãy cùng nhau tỏ lòng biết ơn những cựu chiến-sĩ tham-chiến tại Việt-Nam, hãy vinh-danh những người đã hy-sinh tính-mạng và chắc-chắn kỷ-niệm chiến-tranh Việt-Nam vẫn trường-tồn trong chúng ta.

Để minh-chứng những điều nói trên, Tôi ký tên và chỉ-thị đóng dấu tiểu-bang Arizona trên bản tuyên-cáo này.

Ngày nay, trên đài kỷ-niệm, ngoài 10 tấm bia đá cỡ 42"x8", một khối tượng ba chiến-binh dìu nhau ngoài chiến-địa bằng đồng đen và một cột cờ cao 40 feet đã có từ 16 năm trước, người ta còn thấy dựng thêm 2 cột cờ mới cao 35 feet một vòng lược-sử chiến-tranh Việt-Nam trong khoảng thời-gian từ năm 1941 đến năm 1975, với những hàng chữ được chạm nổi trên 14 tấm plaque bằng đồng đen cỡ 16"x24" và 1 tấm cỡ 18"x30" gắn chung quanh một đài ciment hình tròn, được phủ kín bằng cờ Hoa-Kỳ và Việt-Nam Cộng-Hoà và một bản-đồ nước Việt-Nam bằng đồng đen với 23 điạ-danh quen thuộc như Hà-Nội, Huế, Sài-Gòn hay các trận-chiến lớn như Khe-Sanh, An-Lộc. Để thực-hiện công-trình tân-trang, nới rộng diện-tích đài tưởng-niệm lớn gấp đôi hầu có đủ chỗ phối-trí ba cột cờ, vòng lược-sử và bản đồ Việt-Nam, ban chỉnh-trang kỳ-đài đã chi-phí một ngân-khoản hơn một trăm ngàn Mỹ-kim, mà phần lớn do phía Hoa-Kỳ đài-thọ. Ngoài ra một số cựu chiến-binh Hoa-Kỳ như các ông Oscar Urrea, George Notarpole, Steve Corella và Art Luera đã tình-nguyện làm việc thường-trực tại đài tưởng-niệm trong suốt bốn tuần-lễ liên-tiếp để kịp hoàn-tất kế-hoạch trùng-tu.

Tưởng cũng cần nói thêm, sở dĩ năm nay đài Tưởng-niệm có một bộ mặt mới, phần lớn là do sáng-kiến và công-trình vận-đọâng kiên-trì trong suốt 6 năm trời của một sĩ-quan Quân-Lực Việt-Nam Cộng-Hoà , thiếu-úy Bùi-Quang-Lâm. Ông Lâm đã bỏ ra nhiều thời-giờ và công-sức, vận-động với hội cựu chiến-binh Hoa-Kỳ và các giới-chức liên-hệ trong tiểu-bang, để thực-hiện thêm hai cột cờ mới cao 35 feet dựng trên đài tưởng-niệm. Một cột dành cho cờ Việt-Nam Cộng-Hoà, cột còn lại dành cho cờ tiểu-bang Arizona. Đặc-biệt hơn nữa là quốc-kỳ của Việt-Nam Cộng-Hoà, tiểu-bang Arizona và liên-bang Hoa-Kỳ đều có cùng một cỡ như nhau (rộng 5 feet, dài 8 feet). Trong tương-lai, công-tác bảo-trì kỳ-đài vẫn do tiểu-bang Arizona đảm-trách, mỗi tháng một lần, cả ba quốc-kỳ đều được thay bằng cờ mới.

Lễ khánh-thành kỳ-đài được bắt đầu vào lúc 1 giờ chiều ngày 29-4-2001 bằng phần giới-thiệu chương-trình.

Sau phần giới-thiệu, ban quân-nhạc trỗi khúc quân-hành, các toán thủ và hầu kỳ lần-lượt theo con đường dốc hình cánh cung, dài khoảng 150 feet, lên đồi.

Hai bên đường dốc, người ta nhìn thấy 22 cột khá cao treo cờ Việt và Mỹ tung bay đón chào đoàn đại-biểu cựu chiến-sĩ diễn-hành. Họ nghiêm-trang và hùng-dũng tiến vào địa-điểm hành-lễ, nằm trên đỉnh đồi, rộng khoảng 800 sq. ft.

Trước hết là quốc và quân-kỳ hội cựu chiến-binh Hoa-Kỳ thuộc tiểu-bang được rước bởi các cựu chiến-sĩ mặc sắc-phục đặc-biệt theo truyền-thống của mỗi đơn-vị.

Kế đến là quân-kỳ của các đơn-vị Hoa-Kỳ tham-chiến tại Việt-Nam, đặc-biệt các hiệu-kỳ này sau khi đến địa-điểm hành-lễ đã được người thủ-kỳ cắm vào chỗ dành riêng cho từng đơn-vị, ngay bên cạnh 10 tấm bia đá cẩm-thạch đen có khắc họ và tên của 659 chiến-sĩ Arizona tử-trận hay mất tích trên chiến-trường Việt-Nam. Những tấm bia này được quây tròn ở vòng ngoài, trên nửa ngọn đồi, nhìn về hướng Tây.

Tiếp theo là toán quốc-kỳ Việt-Nam Cộng-Hoà và Hoa-Kỳ của hội cựu chiến-sĩ Việt-Nam Cộng-Hoà Nam California do các sĩ-quan Biệt-Động-Quân, Nhảy Dù, Thủy-quân Lục-chiến rước và hầu kỳ. Kế đến là toán quốc và quân-kỳ của hội cựu quân-nhân QLVNCH Arizona, theo sau là quốc và quân-kỳ của binh chủng Biệt-động-quân. Tất cả các quân-nhân VNCH đều mặc sắc-phục của mỗi quân, binh-chủng liên-hệ, bước đều theo nhịp khúc quân-hành. Mầu cờ, sắc áo trông thật hùng-dũng, hiên-ngang, khiến người Việt tỵ-nạn có mặt tại đây đã được sống lại với những hình ảnh quen thuộc thuở nào. Họ rất xúc-động và hãnh-diện về một thời oanh-liệt của QLVNCH trước đây 26 năm.

Sau đó, hai sĩ-quan cấp-tá Thiết-giáp-binh và Biệt-Động-Quân thuộc hội cựu quân-nhân QLVNCH Arizona trịnh-trọng ôm lá quốc-kỳ Việt-Nam Cộng-Hoà, màu vàng ba sọc đỏ tươi-sáng, tiến đến chân cột cờ dành cho Việt-Nam Cộng-Hoà và cẩn-thận buộc quốc-kỳ vào giây kéo cờ rồi đứng nghiêm chờ lệnh.

Trong lúc khoảng hơn bẩy trăm dân-cư Việt-Nam và Hoa-Kỳ tại Arizona và gần bốn chục cựu quân-nhân và đại-diện Cộng-đồng Người Việt từ California và Texas tới tham-dự buổi lễ đang hân-hoan hay rạo-rực đón chờ giờ phút lịch-sử sắp đến thì thình-lình từ dưới chân đồi, ban quân-nhạc Lục-quân Hoa-Kỳ trỗi lên bản quốc-thiều Việt-Nam Cộng-Hòa. Lá quốc-kỳ Việt-Nam Cộng-Hoà màu vàng, ba sọc đỏ được nhẹ-nhàng kéo lên giữa tiếng hát vang dậy "Này công-dân ơi, . . ." của cộng-đồng người Việt tề-tựu dưới chân đồi và trên đài tưởng niệm.

Trong khi quốc-kỳ Việt-Nam Cộng-Hoà vươn lên và tung bay trước gió, người ta nhận thấy trong số cựu quân-nhân Quân-lực Việt-Nam Cộng-Hoà và người Việt tỵ-nạn hiện-diện có nhiều cặp mắt tràn đầy lệ-cảm. Ngay cả một số cựu chiến-binh Hoa-Kỳ đang ngồi ở trong hay đứng bên ngoài khán-đài cũng không khỏi bùi-ngùi xúc-động. Họ đã rơm-rớm nước mắt.
Tiếp theo lễ thượng kỳ Việt-Nam Cộng-Hoà là lễ thượng kỳ Tiểu-bang Arizona và sau cùng là lễ thượng kỳø Liên-bang do một sĩ-quan Hải-quân Hoa-Kỳ gốc Việt, con trai của một sĩ-quan Việt-Nam Cộng-Hoà, kéo lên.

Kế đó, những lá quốc-kỳ Việt và Mỹ phủ kín 15 tấm bảng đồng gắn trên vòng lược-sử cũng được ban tổ-chức lần-lượt mở ra để quan-khách có thể tìm hiểu diễn-biến của chiến-tranh Việt-Nam tính đến ngày 30-4-1975.

Sau lễ thượng-kỳ, ông Terry Goddard đọc tuyên-cáo của Thống-đốc Arizona. Kế đó là lời chúc lành cho kỳ-đài và lời nguyện-cầu cho các anh-linh tử-sĩ tuyên đọc bởi mục-sư tuyên-úy Hoa-Kỳ và thượng-tọa Thích-Chơn-Tôn. Sau phần phát biểu cảm-tưởng, ông Nguyễn-Ngọc-Anh, chủ-tịch Cộng-đồng Arizona, tới đặt vòng hoa tại tượng đài để tỏ lòng thành-kính tri-ân các chiến-sĩ Việt-Nam Cộng-Hoà và Đồng-minh đã hy-sinh vì tự-do của dân Việt.

Buổi lễ thượng-kỳ được kết-thúc vào lúc 3 giờ chiều bằng bản nhạc "Cờ bay" do ban quân-nhạc Lục-quân Hoa-Kỳ hoà-tấu, nhưng mọi người vẫn còn bùi-ngùi, xúc-đọâng, chưa muốn chia tay. Trong dịp này, ông Craig Borsheim, một thủy-thủ Hoa-Kỳ phục-vụ tại Đà-Nẵng từ năm 1969 đến năm 1971, đã phát-biểu như sau: Chúng tôi đã chiến-đấu và hy-sinh vì lá cờ Việt-Nam Tự-do, do đó chúng tôi đã hợp-tác và cùng với Cộng-đồng Việt-Nam tranh-đấu để lá cờ vàng ba sọc đỏ hiện-diện vĩnh-viễn tại đài tưởng-niệm Cựu chiến-binh Arizona. Tôi rất cảm-động trước giây phút này.

Ngày 29-4-2001, quốc-kỳ VNCH được trang-trọng kéo lên tại trung-tâm thành-phố Phoenix, thủ-phủ của tiểu-bang Arizona, đánh dấu sự thành-công của Cộng-đồng Arizona nhỏ bé, với trên dưới 10 ngàn người Việt. Trong bài diễn-văn đọc trước kỳ-đài, ông chủ-tịch Cộng-đồng người Việt Quốc-gia tại Arizona, phát-biểu như sau: Hôm nay là ngày đồng-hương và chiến-hữu của chúng tôi có quyền hãnh-diện ngửng cao đầu nhìn lá quốc-kỳ của mình vĩnh-viễn hiên-ngang sánh vai cùng Quốc và Bang-kỳ của nước bạn, tung bay ngạo-nghễ trên nền trời tự-do.

(Hà-Mai-Việt tường-thuật)