* Những thành quả của phim VIETNAMERICA trong tháng 8 và 9
* "Đừng tức giận, hãy lấy lại công bằng" Don't get mad, get even
· Triều Giang
Trong hai tháng 8 và tháng 9 vừa qua, dư luận trong cộng đồng người Việt khắp nơi, đặc biệt là tại Hoa Kỳ, đã có những cuộc tranh cãi thật sôi nổi về cuốn phim The Vietnam War do truyền hình PBS sản xuất, đồng đạo diễn bởi hai nhà làm phim tài liệu nổi tiếng vào bậc nhất tại Hoa Kỳ hiện tại, ông Ken Burns
và bà Lynn Novick.
Vai chính thành vai phụ
Hầu hết mọi người Mỹ Gốc Việt sau khi xem phim The Vietnam War không khỏi buồn phiền, tức giận vì sự sai, sót, thiên vị và chủ đích nhằm rửa mặt cho sự hèn nhát và sai lầm của phe phản chiến được cổ súy và hỗ trợ nhiệt tình của Hệ Thống Truyền Hình PBS, một hệ thống truyền thông đã đóng vai trò quan trọng trong việc thất thủ của miền nam, Việt Nam. Là một trong những vai chính trong cuộc chiến tranh nhưng phim The Vietnam War chỉ dành cho Việt Nam Cộng Hòa một chỗ đứng mờ nhạt của một vai phụ để rồi họ đã không được nói lên tiếng nói của mình; vì sao họ phải chiến đấu trong cuộc chiến tranh khốc liệt máu lửa trên 20 năm, vì sao họ phải buông súng, và những gì đã xảy ra cho họ và gia đình họ trong suốt cuộc chiến tranh, nhất là sau khi cuộc chiến chấm dứt?
Những phản bác
Để phản bác lại, đã có nhiều bài viết được đăng trên các báo giấy, báo điện tử, trên internet, và nhiều ý kiến được nêu lên tại các buổi thảo luận do PBS tổ chức tại nhiều thành phố trên khắp nước Mỹ trước và sau khi phim The Vietnam War được chính thức chiếu vào trung tuần tháng 9 vừa qua. Những ý kiến phản bác bằng cả hai thứ tiếng Việt và Anh đã được người Nam Việt Nam và cả cựu chiến binh Hoa Kỳ từng tham chiến tại Việt Nam, từng phải hy sinh rất nhiều trong cuộc chiến qua những bài tranh luận sâu sắc và giá trị, với những chứng cứ rõ ràng từ kinh nghiệm sống, từ tài liệu đã được giải mật của thư khố Quốc gia, bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, và từ những thư khố của các đơn vi quân đội của Hoa kỳ để vạch rõ những sai sót, một chiều của cuốn phim dài 18 tiếng, tốn kém đến 30 triệu Đô la, 10 năm làm việc của hằng trăm người và một chương trình quảng bá sâu rộng, ồn ào vào bậc nhất của hệ thống Truyền Hình PBS trong những tháng ngày qua.
Điều gì sẽ còn lại?
Thế nhưng, những cuộc tranh luận dù sôi nổi đến đâu cũng sẽ có ngày lắng xuống và dần quên đi theo năm tháng. Cái còn lại là cuốn phim đồ sộ này vẫn sẽ còn đó, mãi mãi để cùng với những cuốn phim tài liệu đồ sộ về sự tốn kém cũng như chiều dài của nó như phim Vietnam Ten Thousand Day War gồm 26 phân đoạn, dài 13 giờ do nhà báo phản chiến gốc Canada, Michael Maclear đạo diễn và nhà báo Peter Arnett viết truyện phim (1980), hay phim Vietnam, A History Television dài 13 tiếng gồm 13 phân đoạn do Hệ thống PBS WGBH-TV in Boston sản xuất, với 4 đạo diễn: Judith Vecchione, Austin Hoyt, Martin Smith, Bruce Palling và 8 người viết truyện phim: Martin Smith, Elizabeth Deane, Richard Ellison, Marilyn Mellowes, Bruce Palling, Judith Vecchione và Austin Hoyt (1983). Năm 1997 phim này được cắt xén cón lại 11 giờ với 11 phân đoạn được cho chiếu lại trên hệ thống PBS và được liệt kê vào danh mục phim nói về kinh nghiệm của người Mỹ ( American Experiences), Cuốn phim này được quảng bá là cuốn phim tài liệu thành công nhất của PBS với ước lượng 9% tổng số các nóc gia xem với số lượng 9.7 triệu người. Cả hai phim kể trên làm nền tảng cho cuốn sách “Vietnam, A History” của Stanley Karnow trở thành sách bán chạy nhất trong năm 2004.
Những văn hóa phẩm phim ảnh, sách báo kể trên đều có liên quan đến Hệ thống Truyền Hình PBS mà quan điểm chống chiến tranh Việt Nam từ hơn nửa thế kỷ qua đã không hề thay đổi; quan điểm cho rằng Hoa Kỳ đã sai lầm trong việc “xâm lăng” (invade) Việt Nam, thay thế Pháp để phải tốn kém hàng nhiều trăm tỷ Đô la và nhất là tổn thất trên 58,000 sinh mạng của người Mỹ để ủng hộ cho phe ác (wrong side-ý chỉ miền Nam Việt Nam). Lý do Mỹ và miền Nam thua là vì Quân đội Nam Việt Nam hèn nhát, không chịu chiến đấu, chính phủ Nam Việt Nam thối nát, lính Mỹ vào Việt Nam thì hiếp phụ nữ, giết trẻ con…Luận điệu này được đóng góp thêm bởi hàng trăm những cuốn sách được viết bởi những tác giả phản chiến, xin đơn cử một vài tác giả như Frances Fitzgerald ( Fire In The Lake, 1972), Neil Sheehan ( A Bright Shining Lie, 1988), Marylyn B. Young ( The Vietnam War, 1945-1990), Gerald Nicosia (Home To War, 2004)…Đặc biệt luận điệu này còn được phụ họa bởi một số chính trị gia còn có những ảnh hưởng trong chính trường đương đại như cựu Bộ trưởng Ngoại giao John Kerry, Bob Kerry, Henry Kissinger…
Bất cân bằng lực lượng
Tất nhiên, không phải các tác giả nào cũng thuộc phe phản chiến, một số cuốn sách có giá trị phản ánh sự thật viết bởi các tác giả nổi tiếng, với công tâm và được nghiên cứu kỹ lưỡng như Giáo sư Tiến sĩ Lewis Sorley (A Better War, 1999), Giáo sư Tiến sĩ Robert F. Turner ( Vietnamese Communism, Its Origin and Development, 1975), James E. Parker Jr. ( Last Man Out, 2000 & Vietnam War and Its Ownself, 2015), và một số tác giả gốc Việt viết sách bằng tiếng Anh như Cựu Đại sứ Bùi Diễm (In the Jaws of History-1999), Trương Như Tảng (A Viet Cong Memoir – 1986), Yung Krall (A Thousand Tears Falling-2011), Lan Cao (The Lotus and The Storm- 2015)…nhưng con số này còn tương đối ít ỏi. Riêng về phim tài liệu bằng tiếng Anh thì ngoài cuốn phim VIETNAMERICA (2015) của Hội Bảo Tồn Lịch Sử và Văn Hóa Người Mỹ Gốc Việt (VAHF) và phim tài liệu có diễn xuất Ride The Thunder (2015) do Koster Films, LLC sản xuất, chúng ta cũng có phim Journey of The Fall của Đạo diễn Trần Hàm nhưng phim đã được làm theo thể phim truyện, mặc dù truyện phim dựa trên sự thật nhưng vẫn có hư cấu nên rất khó có thể đưa vào học đường, thì hầu như không có cuốn nào khác có tầm cỡ được chiếu tại các rạp.
Nỗi buồn lịch sử:” Được làm vua, thua làm giặc”
Nhìn vào cuộc diện trên, chúng ta tự đặt câu hỏi: liệu chúng ta có thể làm gì để có thể thay đổi? Để trả lại sự thật cho lịch sử? Để nói lên chính nghĩa của miền Nam Việt Nam và nhất là nói lên lời công đạo cho quân đội Việt Nam Cộng Hòa và hơn 2 triệu người lính Mỹ đã tham chiến, hy sinh để bảo vệ tự do cho miền Nam Việt Nam? Để cho nhiều triệu người phải bỏ mạng trong cuộc chiến tranh khỏi phải chết vô nghĩa, và nhất là để con cháu chúng ta khỏi phải cúi mặt tủi hổ mỗi khi học về lịch sử chiến tranh Việt Nam?
Cộng đồng người Việt hải ngoại và nhất là tại Hoa Kỳ đã sống trong thế giới tự do này tuy chưa lâu như một số cộng đồng khác, nhưng cũng đủ dài để chúng ta hiểu được rằng chúng ta có thể làm bất kỳ chuyện gì mà chúng ta muốn, trong khuôn khổ luật pháp cho phép. Vì thế, việc viết sách, làm phim tài liệu có liên quan đến chiến tranh Việt Nam bằng tiếng Anh để nói lên sự thật, để không phải chấp nhận lịch sử “Được làm vua, thua làm giặc” là điều chúng ta có thể làm và phải làm.
Thành quả của VIETNAMERICA trong tháng 8 &9
Một điều may mắn là dù dư luận bị hỏa mù bởi nhóm phản chiến, nhưng vẫn có những người có công tâm nếu chúng ta trình bầy câu truyện của chúng ta với chứng cớ rõ ràng, với lý luận vững chắc, trung thực, vấn đề vẫn được chấp nhận và đón nhận. Lấy ví dụ của cuốn phim VIETNAMERICA đã ra mắt khán giả hơn 2 năm qua, đi trình chiếu gần 20 thành phố tại Hoa Kỳ và Canada và vừa được sự bảo trợ của Cộng Đồng Người Việt Liên Bang Úc Châu, hội VAHF đang chuẩn bị một Tour trình chiếu vào đầu tháng 12, 2017 tại 7 thành phố tại Úc Châu và New Zealand; qua các thành phố Victoria, Melbourne, Adelaide, Sydney, Wollongong, Brisbane và Auckland, New Zealand. Trước đó, VIETNAMERICA cũng đã được chọn trình chiếu tại Viện Bảo Tàng Truyền Thông Hoa Kỳ là cơ quan cao quý nhất của truyền thông Hoa Kỳ và cả thế giới vào tháng 10, 2015.
Nội trong hai tháng 8 và tháng 9, 2017 vừa qua, dư luận sôi nổi đổ dồn vào phim The Vietnam War, thì phim VIETNAMERICA cũng đã đón nhận được một số thành quả đáng kể như đầu tháng 8, phim được chọn trình chiếu tại Quốc Hội Hoa Kỳ đi kèm với một buổi Thảo luận với các diễn giả được nhiều người biết đến và một số nhân vật trong cộng đồng người Mỹ gốc Việt đến, như hai giáo sư Lewis Sorley, Robert F. Turner, Khoa học gia Dương Nguyệt Ánh, nhà sản xuất Nancy Bùi, Bác sĩ Cựu Đại tá Không Quân Mylene Hùynh, Charlie Quý Tôn, CEO của Regal Nails và một cuộc triễn lãm tranh của nhiều họa sĩ Mỹ Gốc Việt danh tiếng như Ann Phong, Vũ Hối, CHÓE…Xin đính kèm video tường trình của đài SBTN-DC trong Link dưới đây:
VIETNAMERICA đã chính thức phát hành vào Thư viện Hoa Kỳ
Cùng trong tháng 9, 2017, phim VIETNAMERICA được chính thức phát hành vào hệ thống Thư viện Hoa Kỳ và được đánh giá bởi nhà phát hành The AVCafe’ là phim đứng vào hàng đầu của loại phim tài liệu năm 2017 của Thư Viện “The 2017 Best Librarians Documentaries”.
Tờ Library Journal's số ra ngày September 1st, 2017 đã trân trọng giới thiệu tới độc giả với nhận xét: ” Câu truyện (phim VIETNAMERICA) tuyệt vời này sẽ giúp khán giả hiểu biết và mang ơn vấn đề của người tị nạn, điều mà số báo này đặc biệt đặt trọng tâm vào”. Đính kèm bài nhận xét trong attachment.
Riêng tờ Video Librarians phát hành vào tháng 9 đã điểm phim VIETNAMERICA ngang hàng “Highly Recommended” với phim The Vietnam War của Ken Burns và Lynn Novik cũng được điểm phim trong cùng số báo. Đính kèm trong attachments.
Chúng tôi cũng được biết hội VAHF đã phỏng vấn trên 700 nhân vật Mỹ Việt liên hệ đến cuộc chiến và người tị nạn Việt Nam trong chương trình Oral Histories của Hội. Dự định ban đầu của hội là làm một bộ phim dài 12 tiếng, gồm 6 tập nhưng vì không đủ ngân quỹ nên gói gọn vào 90 phút thành phim VIETNAMERICA và đặt trọng tâm vào lý do của cuộc chiến và tị nạn, cùng hành trình gian khổ tìm tự do để giới trẻ hiểu được nguồn gốc tị nạn của mình. Hội VAHF đã phải tạm gác những phần quan trọng khác. Hiện hội đã và đang đưa những cuộc phỏng vấn của chương trình Oral Histories vào thư khố điện tử để giới thiệu tới các Đại học qua địa chỉ: http://vietdiasporastories. omeka.net/
Từ những tài liệu có được, việc thực hiện một bộ phim tài liệu có tầm óc để đưa vào gìong chính về chiến tranh Việt Nam và hậu chiến tranh sẽ chỉ còn là ngân quỹ. So sánh ngân quỹ $350,000 để thực hiện cuốn phim VIETNAMERICA được người Mỹ đánh giá không thua gì phim The Vietnam War với kinh phí trên $30 triệu đô la thì ngân quỹ cần thiết để hoàn tất VIETNAMERICA toàn tập sẽ chỉ là một con số thật khiêm nhường mà theo thiển ý của chúng tôi, cộng đồng người Việt hải ngoại của chúng ta sẽ đủ sức để hoàn thành. Để mỗi khi các nhà sử học nói đến chiến tranh Việt Nam, họ có thêm tài liệu để có thể nghe tiếng nói về phía chúng ta, và chúng ta không còn phải sống với nỗi buốn của lịch sử: “Được làm vua, thua làm giặc”!
Chúng ta có thể lấy lại công bằng
Cha ông của chúng ta vẫn dạy rằng” Hùm chết để da, người ta chết để tiếng”. Chúng ta muốn để tiếng như thế nào về thế hệ của chúng ta cho những bài học lịch sử về chiến tranh Việt nam và lý do của sự có mặt của con cháu chúng ta trên quê hương thứ hai này ?
Người Mỹ vẫn có câu nói mà chúng ta cần phải suy nghĩ; đó là “Don’t get mad, get even”. Tạm địch là “Đừng tức giận, hãy lấy lại công bằng!”. Nếu người Việt chúng ta quyết tâm làm được điều này thì con cháu chúng ta sẽ không phải cúi mặt trước những bài học lịch sử về chiến tranh Việt Nam và lý do có mặt của chúng tại quê hương thứ hai này. Hơn thế nữa, chúng ta phải làm ngay bây giờ vì những nhân chứng lịch sử cả người Việt lẫn người Mỹ trẻ nhất cũng đang ở lứa tuổi trên 60, 70 và 80, họ sẽ không còn nhiều thời gian để chờ đợi chúng ta.
Mọi liên lạc xin email về
Website: www.vietnamericamovie.com
·Triều Giang
No comments:
Post a Comment