Bảng tổng hợp 3: Tượng đài và bia Tưởng Niệm Chiến Sĩ.

Song song với các cơ quan hành chánh công nhận quốc kỳ chúng ta, lá quốc kỳnền vàng ba sọc đỏ của chúng ta cũng xuất hiện nhiều nơi trên thế giới trong những trường hợp khác nhau nhưng ý nghĩa vẫn là một: "Cùng dựng lại quốc kỳ chúng ta bằng những cách khác nhau". Đồng thời, tại nhiều nơi trên các quê hương thứ hai của Cộng Đồng chúng ta tị nạn cộng sản, đã dựng lên các Tượng Đài hoặc Bia Tưởng Niệm Chiến Sĩ Quân Lực Việt Nam Cộng Hoà và Chiến Sĩ Quân Lực Đồng Minh. Tại Tượng Đài cũng như Bia Tưởng Niệm, đếu có quốc kỳ chúng ta cùng với quốc kỳ của quê hương bản xứ trên hai cột cờ.

Trích trang 815, 816, và 817 trong quyển "Lược Sử Quân Lực Việt Cộng Hòa, do cựu Đại Tá Trần Ngọc Thống, cựu Thiếu Tá Hồ Đắc Huân, vàông LêĐình Thụy biên soạn vàấn hành năm 2011. Theo đó thì:

"Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa năm 1954 là 150.000 người, phát triển dần đến năm 1975 là1.025.000 người. Trong 21 năm chiến tranh, đã có 259.300 Chiến Sĩ tử trận + 567.000 Chiến Sĩ bị thương + 34.000 Chiến Sĩ mất tích. Về phía quân đội Đồng Minh, thì: Hoa Kỳ có 58.200 Chiến Sĩ tử trận + 153.400 Chiến Sĩ bị thương + 1.700 Chiến Sĩ mất tích. Đại Hàn có 5.100 Chiến Sĩ tử trận + 1.000 Chiến Sĩ bị thương + 430 Chiến Sĩ mất tích. Australia có 430 Chiến Sĩ tử trận + 130 Chiến Sĩ bị thương. Thái Lan có 350 Chiến Sĩ tử trận + 1.300 Chiến Sĩ bị thương. VàNew Zealand có  60 Chiến Sĩ tử trận + 210 Chiến Sĩ bị thương".Những con số trên đây căn cứ theo tài liệu chưa đầy đủ.

Sau khi nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa đánh chiếm nước Việt Nam Cộng Hòa vào tháng 4/1975, quân nhân, dân dự, cán bộ, và viên chức hành chánh Việt Nam Cộng Hòa, bị cộng sản đẩy vào hệ thống nhà tù trên toàn cõi Việt Nam, báo chí thếgiới ước lượng khoảng85.000 tù chính trị Việt Nam Cộng Hòa đã chết trong hơn 250 trại tù + Bị hành quyết khắp nên trên lãnh thổ Việt Nam Cộng Hòa cũ 10.000 người + Chết tại các khu kinh tế mới 9.500 người + Chết trên đượng vượt biên vượt biển 450.000 người = 554.500 người".  

Vì vậy mà công cuộc vận động xây dựng Đài Tưởng Niệm Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa và Đồng Minh, tôi nghĩ, làđiều nên làm khi có thể. 

Và xin hiểu rằng, nhóm chữ "quốc kỳ Việt Nam", "quốc kỳ chúng ta", "cờ vàng" trong bảng tổng hợp này, là quốc kỳ Việt Nam nền vàng ba sọc đỏ của chúng ta. 

Phần một. Tượng Đài Tưởng Niệm Chiến Sĩ.

1. Tượng đài tại NSW, Australia.

Ngày 31/8/1991, lễ khánh thành Tượng Đài Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa & Úc Đại Lợi rất trọng thể, do Đề Đốc Peter Sinclair, Thủ Hiến tiểu bang New South Wales, Australia, chủ tọa. Tượng đài đặt trong công viên Cabra-Vale, thành phố Fairfield, ngoại ô của Sydney, với quốc kỳ Việt - Úc cùng phất phới trên kỳ đài.

20 năm sau. Khoảng 500 cựu chiến binh Việt Nam Cộng Hòa & Australia và quan khách Việt - Úc, đã khánh thành “Đài Tưởng Niệm Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa & Uc Đại Lợi” tại Cabra-Vale Park (Sydney) vào ngày 05/03/2011, với sự chứng kiến của đại diện bà Thủ Hiến bang New South Wales là Dân Biểu Tony Kelly. Sau lễ chào quốc kỳ Việt - Úc và phút mặc niệm, ông Nguyễn Văn Thành, Chủ Tịch Cộng Đồng NSW và ông Thị Trưởng (cũng là Dân Biểu) Nick Lalich cùng mở tấm vải che tượng đài trong tiếng vỗ tay vui mừng, cũng là lúc cơn mưa đổ xuống nhưng mọi người vẫn tiếp tục buổi lễ như không có chuyện gì xảy ra.

 Được biết, Giám Đốc công trình là Luật sư Võ Trí Dũng, và tượng đài do điêu khắc gia Đỗ Trọng Nhơn thực hiện. Chi phí chung vào khoảng 90.000 Úc kim. Theo “Hoa Bút News” trên Việt Luận ngày 08/03/2011 tại Sydney, tượng đài này là nâng cao lên tượng đài đã khánh thành ngày 31/08/1991.      

2. Tượng đài tại Perth, Australia.

Ngày 7/12/2002, Cộng Đồng Việt Nam Tị Nạn chúng ta tại Australia nói chung và miền Tây Australia nói riêng, đã thực hiện và khánh thành Đài Tưởng Niệm Chiến Sĩ Việt - Úc đã hi sinh vì dân chủ tự do tại thành phố Perth, miền Tây Australia. Tại đó, quốc kỳ Việt Nam chúng ta đã chánh thức phất phới trên kỳ đài, dù rằng đại sứ cộng sản Việt Nam tại Australia đã phản đối mạnh mẽ, nhưng họ đã thất bại như đã thất bại với tượng đài năm 1991.

3. Tượng đài tại Westminster,  Hoa Kỳ.

Ngày 27/4/2003,Đài Tưởng Niệm Chiến Sĩ Việt Nam-Hoa Kỳ đã được long trọng khánh thành tại công viên tòa thị sảnh thành phố Westminster, tiểu bang California, nơi được xem là “thủ đô” của Cộng Đồng tị nạn chúng ta. Trong buổi lễ này, rất đông nhân vật chánh quyền địa phương, chánhquyền tiểu bang và liên bang Hoa Kỳ, nhiều quan khách ngoại quốc mà trước kia có quân đội tham chiến bên cạnh quân lực Việt Nam Cộng Hòa, và hằng chục ngàn đồng hương Việt Nam tại địa phương, từ nhiều tiểu bang khác, cùng với đồng hương từ nhiều quốc gia xa xôi đến tham dự.

4. Tượng đài tại Dandenong, Australia.

Ngày 30/4/2005, tượng đài được khánh thành trong buổi lễ thật trang trọng tại Dandenong, tiểu bang Victoria, Australia, với sự tham dự rất đông bà con Việt Nam từ các tiểu bang qui tụ về đây. Trên bệ tượng đài là Người Lính Australia & Người Lính Việt gần như đâu lưng nhau trong tư thế sẳn sàng chiến đấu trên đường hành quân.(trích e-mail baokiem2005@aol.com ngày 15/5/2005)

5. Tượng đài tại Houston, Hoa Kỳ.

Ngày 11/6/2005, rất đông bà con trong Cộng Đồng Việt Nam tị nạn tại  thành phố Houston và vùng phụ cận, và một số nhân vật Hoa Kỳ địa phương -kể cả cựu chiến binh Hoa Kỳ- đã tham dự ngày khánh thành tượng đài Chiến Sĩ Việt Nam & Hoa Kỳ trong buổi lễ rất trang trọng. Tượng chiến sĩ Việt Nam và Hoa Kỳ, súng trong tay, cùng nhìn về phía trước trong tư thế sẳn sàng tác chiến, do nhàđiêu khắc Phạm Thông thực hiện. Tượng đài xây dựng tại số 11360 đại lộ Bellaire, khu tây nam thành phố Houston, nơi qui tụ đông đảo đồng hương cư trú lẫn kinh doanh thương mãi.

6. Tượng đài tại Brisbane, Australia.

Ngày 16/9/2002, lễ khánh thành Tượng Đài Chiến Sĩ Việt - Úc do Ủy Ban Xây Dựng Tượng Đài làông Huỳnh Bá Phụng, và cựu Thiếu Tá quân đội Hoàng Gia Úc Alan Cunninghamđồng tổ chức, tại Roma Street Pakland, trung tâm thành phố Brisbane, tiểu bang Queensland. Buổi lễ do Bà Anna BlighPhó Thủ Hiến kiêm Bộ Trưởng Tài Chánh Queensland -thay mặt ông Thủ Hiến Peter Beattie- chủ tọa, và bắt đầu lúc 10 giờ sáng. Khoảng 700 bà con trong Cộng Đồng người Việt tị nạn cộng sản trên toàn Australia tham dự. Trong số quan khách, kháđông các vị  trong cơ quan lập pháp và hành pháp của Brisbane và Queensland tham dự. Tượng đài Chiến Sĩ Việt-Úc, do nhàđiêu khắc Federik Whittehouse và kiến trúc sư Lê Cương đúc bằng đồng đen, đặt trên bệ bằng cẩm thạch. Ông Bà Giào Sư Nhân Điện Lương Minh Đáng và Bác SĩThủy, đã hỗ trợ vàđóng góp rất nhiều cho Ủy Ban Xây Dựng Tượng Đài. Buổi lễ chấm dứt lúc 12 giờ 15 phút trưa trong niềm vui pha lẫn xúc động.

7. Tượng đài tại Adelaide, NamAustralia.

 Ngày 15/10/2006, tại thành phố Adelaide, sau hơn 3 năm phối hợp công tác của Hội Cựu Chiến Binh Úc tham chiến tại Việt Nam và Hội Cựu quân nhân Việt Nam Cộng Hòa, tượng đài Chiến Sĩ Việt Nam & Australiatrong công viên Torrens Parade Ground trước Trung Tâm Quân Sự Tiểu Bang Nam Úc, được khánh thành trong buổi lễ rất trang nghiêm và cảm động, do ông Mike Rann, Thủ Hiến tiểu bang Nam Úc chủ tọa. Khoảng 4.000 ngườiViệt Nam và Australia tham dự, trong số đó có nhiều chính khách của thành phố Adelaide, tiểu bang, và liên bang. Đặc biệt là sựcó mặt của Trung Tướng Donald Dunstan, cựu Tư Lệnh quân đội Úc tại Việt Nam Cộng Hòa năm 1971-1972. 

Tượng chiến sĩ Việt-Úc cùng đứng bên nhau trên bệ đá hoa cương. Mặt Nam có dòng chữ “Vietnam War Memorial” mạ vàng. Mặt Đông khắc huy hiệu Hải Lục Không Quân Úc và huy hiệu Hải Lục Không Quân VNCH. Mặt Bắc ghi tên 58 chiến sĩ của Nam Úc đã hi sinh trên chiến trường VNCH. Nền gạch màu đỏ theo hình huy chương Victoria Cross, huy chương cao quí của quân đội Úc. Quốc kỳ Việt Nam và quốc kỳ Úc phất phới trên đỉnh kỳ đài. Đây là sự đánh đổi bằng cách không nhận tài trợ 40.000 Úc kim từ chánh phủ liên bang để hai lá quốc kỳ được treo vĩnh viễn nơi đây. Tổng số chi phí tượng đài khoảng 350.000 Úc kim, do Ủy Ban Hổn Hợp Việt Úc vận động tài chánh trong cộng đồng Việt Nam tị nạn và cộng đồng bản xứ.

8. Tượng đài tại Saint Cloud, Hoa Kỳ.

Ngày 2/6/2007, Cộng Đồng Việt Nam tị nạn cộng sản tại tiểu bang Minnesota đã tổ chức lễ khánh thành “Đài Tưởng Niệm Chiến Sĩ Việt-Mỹ” cạnh hồ George thuộc công viên Eastman, thành phố Saint Cloud, với sự tham dự của hằng ngàn đồng hương từ các thành phố của tiểu bang Minnesota, còn có đồng hương từ các tiểu bang lân cận và xa như Illinoise, California cũng đến. Ba vị khách từ xa đến là cựu Trung Tướng Lâm Quang Thi, Giáo Sư Nguyễn Xuân Vinh, và chiến hữu Võ Văn Đức, Tổng Hội Trưởng Tổng Hội Cựu SVSQ Trường Võ Bị Quốc Gia. Về phía chánh quyền địa phương tham dự có Thống Đốc tiểu bang, một số Thượng Nghị Sĩ và Dân Biểu, ông Thị Trưởng Saint Cloud, một số Nghị Viên Hội Đồng thành phố, Hội Đoàn VVA Chapter 290, Hội Đoàn VVA Chapter của Anoka County, Ban nhạc của City, và Đoàn Patriot Guard Riders với hằng trăm xe Motor Harley biểu diễn ngoạn mục. 

Buổi lễ bắt đầu lúc 11 giờ trưa. Sau lễ chào quốc kỳ Mỹ-Việt và phút mặc niệm, Thống Đốc Tim Pawlenty và cựu Trung Tướng Lâm Quang Thi, cùng kéo bức màn phủ trên phiến đá hoa cương, hình ảnh hai chiến sĩ Việt-Mỹ hiện ra giữa tiếng vỗ tay kéo dài của khối người giữa rừng cờ vàng ba sọc đỏ, cờ tiểu bang, và cờ liên bang. Sau nghi thức cầu nguyện là lời giới thiệu của ông Thị Trưởng Dave Kleis, ông Chủ Tịch VVA Chapter 290 Jim Bestick, và ông Trưởng Ban Xây Dựng Đài Tưởng Niệm Nguyễn Kiếm Hoa. Kết thúc lễ khánh thành với nghi thức đặt vòng hoa tại đài chiến sĩ trong tiếng nhạc trầm buồn của xứ Tô Cách Lan, hòa vào âm thanh nốt nhạc Chiêu Hồn Tử Sĩ của Đoàn Cựu Chiến Binh Hoa Kỳ. Chấm dứt lúc 1 giờ 10 phút.  

9. Tượng đài tại West Valley, Hoa Kỳ.

Sau gần 4 năm vận động và thực hiện, Cộng Đồng Việt Nam tị nạn cộng sản tại thành phố West Valley, tiểu bang Utah, đã khánh thành Tượng Đài Chiến Sĩ Việt Mỹ vào ngày 22/9/2007 trong buổi lễ trang nghiêm và trọng thể. Chiến hữu Nguyễn Mạnh Trí, Chủ Tịch Ủy Ban Xây Dựng, phụ trách điều hợp chương trình và cô Jenifer Hà thông dịch. Đông đảo cựu quân nhân Việt Nam Cộng Hòa, quân nhân Hoa Kỳ gốc Việt Nam, các cháu trong toán Young Marines Việt Nam, và cơ quan truyền thông báo chí tham dự. Về phía Hoa Kỳ, nhiều viên chức của Quận Hạt, thành phố, và cựu chiến binh. Đặc biệt có sự tham dự của cựu Trung Tướng Lâm Quang Thi, và Phó Thống Đốc tiểu bang Utah thay mặt Thống Đốc bận công tác.

Tượng đài xây dựng trong khu Trung Tâm Văn Hoá Các Sắc Tộc của thành phố. Với những gì liên quan đến tượng hai chiến sĩ Việt Mỹ trên bệ đài, kể cả hai lá quốc kỳ Việt Mỹ, là cả một nỗ lực của Ủy Ban Xây Dựng và bà con trong Cộng Đồng chỉ khoảng 8.000 người, đã vận dụng đến lịch sử Việt Nam lẫn lịch sử Hoa Kỳ và tranh luận rất gay go với Hội Đồng thành phố và Ủy Ban Duyệt Xét của West Valley gồm cả Thị Trưởng + Ban Quản Trị thành phố + Hội Đồng Nghị Viên + Luật Sư đoàn, ..v..v.. , sau cùng mới đạt được như vậy. Những khó khăn trở ngại mà Ủy Ban Xây Dựng phải đương đầu, do quan niệm của Ủy Ban Duyệt Xét muốn nhìn tượng đài dưới góc cạnh thuần túy văn hoá và tránh né những gì liên quan đến chiến tranh (trích e-mail vanlongtran@sympatico.ca 27/9/2007).   

 10. Tượng đài tại Melbourne, Australia.

Sau hơn hai năm vận động và thực hiện, ngày 21/6/2008,”Văn Khố Thuyền Nhân Việt Nam” tổ chức lễ khánh thành “Đài Tưởng Niệm Chiến Sĩ & Thuyền Nhân Việt Nam” tại công viên Jensen, Melbourne, tiểu bang Victoria, Australia. Vì không có bài viết nên nhìn vào những tấm hình ước lượng khoảng 300 đồng hương cùng với 30 quan khách chánh quyền thành phố Melbourne và tiểu bang Victoria (ghi trên thư mời) tham dự. Cũng nhìn vào hình, tượng đài có hai cánh gắn liền nhau như tượng trưng hai cánh buồm đặt trên nền có dạng chiếc ghe. Chi phí 70.000 Úc kim do đồng hương đóng góp (tôi đang xin thêm tin tức, sẽ bổ túc khi nhận được).

11.Tượng đài tại Montréal, Canada.

 Ngày 21/6/2008, Hội Bảo Vệ Di Sản Việt Nam và Ủy Ban Xây Dựng Tượng Đài đã tổ chức lễ khánh thành “Đài Tưởng Niệm Chiến Sĩ & Thuyền Nhân Việt Nam” tại Montréal, Canada, với khoảng 400 đồng hương và đại diện cơ quan chánh quyền Montreal cùng quan khách tham dự. Bắt đầu với nghi thức rước quốc quân kỳ Việt Nam và quốc kỳ Canada, sau lời tường trình của ông Ngô Anh Võ, Chủ Tịch Hội Bảo Vệ Di Sản Việt Nam kiêm Trưởng Ban Xây Dựng Tượng Đài, Hòa Thượng Thích Tâm Châu và Đức Ông Pierre Vlanchard Giáo Phận Montreal, cùng kéo tấm vải phủ bên trên thì “Tượng Đài Tưởng Niệm Chiến Sĩ & Thuyền Nhân” từ từ hiện ra với sự xúc động của đồng hương hòa trong tiếng vỗ tay kéo dài của mọi người có mặt, làm cho rừng cờ vàng trên những cánh tay đôi lúc cũng rung động. Tượng đài gồm 3 phần liền nhau: Bên trái là quốc kỳ Việt Nam, chính giữa là một Chiến Sĩ cầm súng với thế ngồi phảng phất Tượng Thương Tiếc Nghĩa Trang Quân Đội cạnh xa lộ Biên Hòa,và phần bên phải có hình chiếc thuyền bé bỏng giữa biển khơi! Thời gian thực hiện tượng đài 18 tháng kề từ buổi họp quyết định thực hiện công trình, với chi phí ước tính 75.000 gia-kim do đồng hương chung góp, nhưng khi hoàn tất lên đến 100.000 (trích e-mail nhan0912@yahoo.com ngày 21/6/2008)

12. Tượng đài tại Orlando, Florida.

 Ngày 26/5/2012, ông Chu Bá Yến, Chủ Tịch Ủy Ban Xây Dựng Tượng Đài, tổ chức lễ đặt viên đá đầu tiên xây dựng Tượng Đài Chiến Sĩ Việt - Mỹ rất trọng thể tại  Baldwin Memorial Park, thành phố Orlando, tiều bang Florida. Khoảng 300 người có mặt. Chi phí chung dự trù khoảng 250.000 mỹ kim mà trong tay mới có 130.000 MK. ông kêu gọi đồng hương hưởng ứng giúp đỡ. 

Ngày 27/4/2013, tượng đài được khánh thành với sự tham dự khoảng 400 người trong buổi lễ rất trang trọng, do hai MC là ông Nam Lộc và bà Xuân Lê điều hợp. Trong số quan khách, có Giáo sư khoa học gia Nguyễn Xuân VInh, cựu Thiếu Tướng Trần Bá Di, cựu Thiếu Tướng Phan Hòa Hiệp. Sau lời ông Phạm Ngọc Cửu, Trưởng Ban Tổ Chức, tuyên bố khai mạc lễ khánh thành Tượng Đài, ông Chu  Bá Yến, Chủ Tịch Ủy Ban Xây Dựng Tượng Đài, tường trình tổng quát từ ý niệm vào năm 1987, hình thành Ủy Ban Xây Dựng năm 2006, đến lễ khánh thành hôm nay, với biết bao khó khăn trở ngại mà các vị liên quan đã giữ vững tinh thần trách nhiệm và lòng kiên nhẫn, nên giúp vượt qua tất cả.

Ông Phạm Ngọc Cửu và ông Phó Quốc Uy, Cựu Phó Chủ Tịch Cộng Đồng Việt Nam tại Hoa Kỳ, cùng phần cắt băng khánh thành và kéo tấm vải phũ Tượng Đài. Bức tượng đồng của chiến sĩ Hoa Kỳ và Người Lính Việt Nam Cộng Hòa,cao 12 feet hiện ra uy nghiêm bóng loáng trong chất đồng đen, do Kiến Trúc Sư Lê Huy Đức sáng tạo.

13. Tượng đài tại Wichita, Hoa Kỳ.

Ngày..... ,khánh thành tượng đài chiến sĩ Việt - Mỵ tại Wichita, tiểu bang Kansas.

hình 11 Chung quanh lễ đài trang trí 50 lá cờ của các quân binh chủng của hai quốc gia Hoa Kỳ và Việt Nam Cộng Hòa, do Chi hội trưởng Nhảy Dù Wichita Kansas, Trần Phú Muôn đem đến. Một lực lượng hùng hậu tham dự thuộc Gia Đình Mũ Đỏ Việt Nam gồm có Chủ tịch Tổng hội Gia Đình Mũ Đỏ Việt Nam, Bác sĩ Lê Quang Tiến đến từ Canada, cựu Chủ tịch sáng lập Bùi Đức Lạc đến từ San Jose, và cố vấn Mỹ Team 162, Gary Willis đến từ Houston, cùng với một số các chi hội Nhảy Dù khắp nước Mỹ và Canada. Chủ tịch Cộng đồng Việt Nam và Chủ tịch Hội Cựu Quân Nhân tại Wichita Kansas. Các vị cựu tướng lãnh Việt Mỹ như Trung Tướng Richard Carey, Thiếu Tướng James William, Thiếu Tướng Đặng Đình Linh, cùng một số niên trưởng trong hai quân đội

Chương trình do các MC, Clete McAlister là Chủ tịch Rotary Club (là một tổ chức gắn bó với UBXDTĐ và đã yễm trợ 150.000 Mỹ kim để xây dựng tượng đài), ông Đào Chí Nhân, nghệ sĩ Nam Lộc, và Thùy Dương của Trung tâm Asia điều hành. Trước giờ khai mạc, Ban nhạc Mỹ, The Cowtown Music Club phụ trách phần quân nhạc trình diễn các bài hùng ca Việt Mỹ. Theo như chương trình trước đây, thì có hai show nhảy dù điều khiển xuống khu vực tượng đài, mang theo hai lá cờ Việt Mỹ để làm lễ thượng kỳ, nhưng vì thời tiết xấu nên phải đình lại tiết mục này, chỉ còn một show phi cơ biểu diễn thả khói trên nền trời của một phi đội T28.

14. Tượng đài tại Arllngton, Dallas.

Ngày 25/10/2015, lễ khánh thành tượng đài được tổ chức trong khuôn viên Arlington Veterans Park, với sự tham dự khoảng 1.000 bà con trong Cộng Đồng và quan khách. Sau nghi thức chào quốc kỳ Mỹ-Việt và phút mặc niệm, do hai toán quốc-quân kỳ Việt - Mỹ thực hiện, làđọc văn tế, và đặt vòng hoa tưởng niệm.Chiều cao của tượng đài theo dự trù là cao hơn tượng đài ở Westminster (California), nhưng Arlington Veterans Park không đồng ý vì không muốn sự hác biệt về chiều cao đối với tượng đài gần đó.  Theo MC buổi lễ: "Sau bao nhiêu sóng gió, tượng đài đã được dựng lên. Đây cũng là sư kiện lịch sử của thành phố Arlington, thế hệ thứ hai của người Việt tị nạn cộng sản đã đứng ra nhận trọng trách xây dựng này thật đáng khen".Sau phần phát biểu của Bác SĩĐàng Thiện Hưng,Chủ Tịch Ủy Ban Xây Dựng Tượng Đài, dựng lại những đóng góp công sức của bà con trong Cộng Đồng, làTướng James William. Ông ca ngợi tinh thần anh dũng chiến đấu của quân lực Việt Nam Cộng Hòa,nhưng tiếc thay, Việt Nam Cộng Hoà đã vào tay cộng sản mà Kissinger đã góp phần tiếp sức cho cộng sản, khiến cho trên 58 ngàn chiến sĩ Hoa Kỳ và trên 300,000 chiến sĩ VNCH phải hy sinh. Đến mũđỏ Bùi Quang Thống, với tư cách một người lính Việt Nam Cộng Hoà, và làPhó Chủ Tịch Uỷ Ban Xây Dựng Tượng Đài, phát biểu: "Tượng đài là biểu tượng sự hy sinh cao cả của người lính hai quân đội Việt - Mỹ đã nằm xuống vì tự do".Trung Úy hiện dịch bộ binh Hoa Kỳ Đàng Nguyên Vy,với tư cách thế hệ nối tiếp Người Lính, phát biểu: "Cháu biết nhờ công lao và sự hy sinh của biết bao nhiêu chiến sĩ Việt - Mỹ mà cháu và những người Việt Nam cùng thế hệ mới có cơ hội sinh ra và lớn lên trong Tự Do ở đất nước này, cháu biết rằng tự do không phải tự nhiên mà có, biết bao nhiêu người đã hy sinh và chiến đấu cho tự do. Cháu biết rằng đã có bao nhiêu người đã bỏ nước ra đi tìm tự do và biết bao nhiêu người đã chết trên đường tìm tự do, đó là một trong những lý do khiến cháu vào quân đội, tiếp tục theo gương của ông nội và của các bác cựu chiến sĩ, để tiếp tục bảo vệ tự do, chiến đấu cho quê hương thứ hai này của chúng ta".

Buổi tối cùng ngày tại Nhà hàng Thanh Thanh, một dạ tiệc mừng khánh thành tượng đài thành công tốt đẹp với khoảng 500 người tham dự, đây cũng là lần gây quỹ cuối cùng vì còn thiếu khoảng 73.000 Mỹ kim.

Phần hai. Bia Tưởng Niệm Chiến Sĩ.

1.Bia tưởng niệm tại Honolulu, Hoa Kỳ.

Tài liệu từ Giáo Sư Nguyễn Văn Canh, “Ủy Ban Dựng Bia Đá & Vinh Danh” gọi tắt là “Ủy Ban Vinh Danh” được thành lập, do Luật Sư Đỗ Doãn Quế Chủ Tịch, cô Nina Nguyễn Ngọc Nhung, Phó Chủ Tịch Điều Hành, cựu Đại Tá Gene Castagnetti, Phó Chủ Tịch Đối Ngoại, và một số vị trách nhiệm những bộ phận khác nhau. Giáo Sư Nguyễn Văn Canh là Cố Vấn. Bia đá ghi danh tử sĩ Việt Nam Cộng Hòa được phép đặt cạnh bia đá của Không Quân Hoa Kỳ, cùng hàng với khoảng 50 bia đá của Hoa Kỳ và các quốc gia khác, trong khuôn viên “Nghĩa Trang Quốc Gia Thái Bình Dương” (National Memorial Cemetery of the Pacific = NMCP) tại Honolulu, tiểu bang Hawaii. Nghĩa trang nằm trên miệng núi lửa Puowaina, rộng 112 mẫu. Puowaina có nghĩa là “Hi Sinh”. Bia đá nặng khoảng 2.000 lbs. trên đỉnh núi Kapa’a do Giám Đốc công ty sở hữu núi Kapa’a tặng. Chuyển xuống núi đưa đến nơi cưa, đục, và hoàn chỉnh.

 Ngày 30/4/2006, Bia Đá Vinh Danh Tử Sĩ Việt Nam Cộng Hòa đã được khánh thành trong buổi lễ rất trang nghiêm và cảm động. Phần trên của bia đá: Chính giữa là bản đồ Việt Nam. Bên trái là quốc kỳ Hoa Kỳ với dòng chữ “Duty - Honor - Country”. Bên phải là quốc kỳ Việt Nam nền vàng ba sọc đỏ với dòng chữ “Tổ Quốc Ghi Ân - Vị Quốc Vong Thân”.  Phần dưới là một khung lớn với những dòng chữ bằng Anh ngữ  “Vinh Danh Quân Lực Hoa Kỳ, Quân Lực & Nhân Dân Việt Nam Cộng Hòa, và các quốc gia Đồng Minh Australia, New Zealand, South Korea, Phillippines, Taiwan, và Thailand, đã chiến đấu chống cộng sản để bảo vệ dân chủ tự do và nhân quyền cho thế giới” (trích e-mail phungbahuynh@yahoo.com.au ngày 1 May 2006).

Trong e-mail lochuong65@............au, viết về lễ khánh thành Bia Đá này, có bài thơ Vị Quốc Vong Thân, như sau:

Vị Quốc Vong Thân Ất Mão niên.

Quốc suy Tướng sĩ chết theo thành.

Vong linh tuế nguyệt trầm hương tỏa.

Thân thế thiên thu khắc hãn thanh”. 

2. Bia tưởng niệm tại South Carolina, Hoa Kỳ.

 Ngày 29/4/2006, Hội Cựu Quân Cán Chánh Việt Nam Cộng Hòa phối hợp với Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia tại Greer, tiểu bang South Carolina, tổ chức lễ khánh thành Bia Tưởng Niệm Chiến Sĩ trong Công Viên Victor Memorial Veterans do Disabled American Veterans Greer Chapter 39 Quản Trị, bao quanh là các con đường South Line St + 16 th. St. + 17 th. St. + Old Woodruff giữa trung tâm thành phố.  Công trình này do Clayton Monuments thực hiện, với giá 2.153 mỹ kim. Trước đó, ngày 12/12/2005 với văn thư chánh thức, Ban Quản Trị Công Viên đồng ý xây dựng các Bia Đá ghi tên các chiến sĩ  Việt Nam Cộng Hòa đã hy sinh cho dân chủ tự do. Mỗi Bia Đá giá 5.630 mỹ kim, sẽ ghi tên được 57 tử sĩ, có nghĩa là mỗi tên của tử sĩ ghi vào Bia Đá với giá 98.78 mỹ kim.

Một Thông Báo được phổ biến rộng rãiđể bà con muốn ghi tên thân nhân tử sĩ của mình vào Bia Đá, xin liên lạc với Vietnamese Veterans Association of South Carolina, PO BOX 1441. Taylors, SC 29687. ho ặc e-mail <svvasc@yahoo.com>

3. Bia tưởng niệm tại Fayetteville, Hoa Kỳ.

Nguồn tin từ tác giả Nguyễn Văn Lập. “Hội Ngộ Mũ Đỏ” (Red Hat Reunion) được tổ chức tại thành phố Fayetteville, tiểu bang North Carolina, từ ngày 11-14/5/2006. Khoảng 300 Mũ Đỏ Hoa Kỳ và Mũ Đỏ Việt Nam tham dự. Nhiều cơ quan truyền thông Hoa Kỳ và Việt Nam cũng có mặt. Trong số Mũ Đỏ Hoa Kỳ, có nhiều vị trước kia là cố vấn Sư Đoàn Nhẩy Dù Việt Nam mà nay là Tướng Lãnh. Một đoạn trong lời phát biểu, Trung Tướng James B. Vaught -Cố Vấn Sư Đoàn Nhẩy Dù Việt Nam năm 1971- nhấn mạnh: “… Tưởng rằng làm cố vấn giúp các bạn chiến đấu, nhưng thật sự thì chúng tôi  học tinh thần chiến đấu anh dũng tuyệt vời của các bạn. Và buổi lễ tưởng niệm này để tưởng nhớ sự hy sinh của trên 20.000 Người Lính Nhẩy Dù Việt Nam Cộng Hòa trong suốt cuộc chiến, trong đó có nhiều Cố Vấn thuộc Team 162 đã nằm xuống vì tự do cho Việt Nam…”  

Lễ đặt Bia Đá Tưởng Niệm và khánh thành Khu Bảo Tàng dành cho Mũ Đỏ Việt Nam  được thực hiện ngày 12/5/2006, rất trang trọng với đầy đủ lễ nghi quân cách của quân lực Hoa Kỳ và Việt Nam Cộng Hòa. Trên Bia Đá có dòng chữ “Dedicated to the 20,000 + Vietnamese Airborne who died fighting for freedom and democracy in South Vietnam 1960-1975. Military Assistance Command Vietnam Advisory Team 162 The Red Hats”. Tấm bia này được khắc xuống nền sân trước của Bảo Tàng Viện.

Trích lời phát biểu của Đại Tá  Paul Devries, Trưởng Ban Tổ Chức trong lễ khánh thành “Khu Bảo Tàng” bên trong Bảo Tàng Viện:

“… Phải gọi là lịch sử, vì đây là lần đầu tiên và duy nhất, một Binh Chủng thiện chiến của quân đội Đồng Minh -Việt Nam Cộng Hòa- được đặt Bia Tưởng Niệm và có một Khu Bảo Tàng vĩnh viễn trong Bảo Tàng Viện nổi tiếng của Lục Quân Hoa Kỳ …”

Chủ Tịch Gia Đình Mũ Đỏ Việt Nam, ông Nguyễn Thành Phúc, đã cảm tạ Toán Cố Vấn Nhẩy Dù 162 thuộc MACV về nghĩa cử và hành động ghi nhớ sự hy sinh của chiến sĩ Nhẩy Dù Việt Nam Cộng Hòa.

4. Bia tưởng niệm tại Colorado, Hoa Kỳ.

Khu Đài Tưởng niệm chiến tranh Việt Nam có cả tiếng Việt được phát giác giửa vùng đồi núi vùng Gunnison, Colorado, Hoa Kỳ. Đúng là Danh dư và Trách Nhiệm của một chiến binh. TNT

AEHD thân mến

(nhóm chữ AEHD, có lẽ là Anh Em Hướng Đạo. PB Hoa)

 Phải khó khăn, với nhiều kiên nhẩn và thì giờ tôi mới tìm được video khoảng 5 phút của người nữ reporter tường trình về The Mysterious War Memorial không biết do ai dựng lênở vùng Gunnison,vùng đồi núi hẻo lánh của tiểu bang Colorado, Hoa Kỳ.  

Bia tưởng niệm chiến tranh Việt Nam, theo nhận xét của tôi làđề cập đến cuộc chiến từ năm 1945- 1975, trong đó có ghi khắc nhiều thứ tiếng Anh, Việt, Laos, Campuchia. Tôi khá ngạc nhiên khi đọc được dòng chữ sau trên mặt của đài, thật cảm động đến rơi lệ:

"Nếu khóc than mà tôi có thể biến đổi tiến trình sự việc, thì dòng lệ của tôi sẽ đổ xuống không ngừng cho đến ngàn thu". 

Ngoài bia chính, còn có nhiều bia nhỏ nằm rải rác nơi khu rừng khá rộng. Trong một bia tôi đọc được bài thơ:

"Khi mơ ước mãi không thành hiện thực

Sẽ trở thành viên đá tưởng lì trơ 

Để óc tim ta nặng trĩu không ngờ.

Ta hất xuống những thường không dư lực."

Một bia khác khắc:"Ai bảo trời không có mắt". Một bia khác khắc bằng tiếng Pháp.

Rõ ràng Bia Tưởng Niệm này có sự góp tay của người có khả năng tiếng Việt lưu loát.Cuối video có hướng dẫn đường đến đài tưởng niêm. 

"Xin cám ơn những người đã mất khá nhiều thời giờ và tâm huyết dựng tượng đài để ghi nhớ những người anh em của chúng tôi đã nằm xuống trong cuộc chiến 1945-1975. Xem xong mà lòng tôi nặng trỉu tâm tư về cuộc chiến đã giết bao nhiêu triệu sinh linh".

"Xin cho những người đã nằm xuống vì cuộc chiến được an nghỉ chốn an bình, nơi không có hận thù, chém giết". TVMinh. (trích e-mail của Hội Người Già Sydney, Australia)

4. Bia Tưởng Niệm tại San Jose, Hoa Kỳ.

Ngày 5/4/2014, dưới bầu trời nắng ấm, lễ khánh thành Bia Tưởng Niệm những vị anh hùng của Quân Lực Việt Nam Cộng Hoà trong khuôn viên "Việt Museum" của người Việt tị nạn tại San Jose, tiểu bang California, Hoa Kỳ, do "Viet Museum" tổ chức trang nghiêmvàxúc động. Được biết những ngày sau cùng khi Sài gòn bị quân cộng sảnđánh chiếm, một số các vị anh hùng đã tự kết liễu mạng sống hoặc đã cương quyết chiến đấu tới cùng để rồi bị hành quyết một cách man rợ.

Chúng ta thường nghe đến “Ngũ Hổ Tướng” là các vị tướng lãnh:"Nguyễn Khoa Nam, Nguyễn văn Hưng, Phạm Văn Phú, Lê nguyên Vỹ, và Trần Văn Hai".

Ngày hôm nay,  Bia Tưởng Niệm do sự vận động của Biệt Đoàn Văn Nghệ Lam Sơn phối hợp cùng Viện Bảo Tàng thuyền nhân Việt Nam tại San Jose, thêm vào hai vị anh hùng nữa là Cố Đại Tá Hồ ngọc Cẩn và Cố Trung Tá Cảnh Sát Nguyễn Văn Long, đồng thời để tưởng niệm Quân, Dân, Cán, Chính của Việt Nam Cộng Hoà đã hy sinh trong 20 năm chiến tranh tự vệ.

Buổi lễ được đông đảo bà con trong Cộng Đồng, viên chức dân cử lập pháp của chính phủ là bà dân biểu Zoe Lofgren và nhiều vị trong  hội đồng thành phố như Dase Cortese, Phó Thị Trường Madison Nguyen, Sam Ricador, nhiều viên chức khác  của thành phố tham dự, vượt qua sự mong đợi của Ban TổChức buổi lễ. Chị Hoàng Mộng Thu, người “kiến trúc” của dự án bia tưởng niệm hơn một năm trước đây, đã  không nén được sự vui mừng và xúc động  do sự thành công của buổi lễ.

Phần kết.

Nhìn lại lịch sử thế giới, hầu như chưa có trường hợp nào một quốc gia không tồn tại mà quốc kỳ của quốc gia đó vẫn tồn tại một cách mạnh mẽ trên văn kiện, trên cột cờ cạnh Tượng Đài cũng như Bia Tưởng Niệm, tại các địa phương có Cộng Đồng Việt Nam tị nạn cộng sản cư trú trên thế giới, như quốc kỳ Việt Nam nền vàng ba sọc đỏ của chúng ta. 

Vậy, với đà chiến thắng này, mong rằng Cộng Đồng chúng ta khắp nơi liên tục vận động với chánh quyền địa phương, để nhanh chóng có thêm nhiều cơ quan hành chánh hỗ trợ Cộng Đồng chúng ta xây dựng thêm những Bia và Tượng Đài Tưởng Niệm Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa và Đồng Minh. Tôi rất tin tưởng vào tương lai, những cuộc vận động thành công của bà con trong Cộng Đồng Việt Nam Tị Nạn Cộng Sản Tại Hải Ngoại. 

Người tổng hợp xin được góp lời vinh danh và cám ơn quí vị cùng quí bạn trẻ, đã vận động thành công với các cơ quan hành chánh địa phương tạo nên “Bảng Tổng Hợp Bia và Tượng Đài Tưởng Niệm Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa và Đồng Minh” của Cộng Đồng chúng ta.

Tôi tin rằng, lá quốc kỳ nền vàng ba sọc đỏ chính là điểm tựa vững chắc của Cộng Đồng Việt Nam chúng ta tị nạn cộng sản với những quốc tịch khác nhau trên khắp Đông Tây Nam Bắc địa cầu./. 

Houston, 19 tháng 6 năm 2003.

Bổ túc ngày 10/6/2016.  

Phạm Bá Hoa tổng hợp

 Khánh thành tượng đài Tưởng Niệm Chiến Sĩ Việt Mỹ New Jersey do phụ nữ gốc Việt tài trợ

Jersey Shore Online

Một buổi lễ sẽ diễn ra vào đúng Ngày Cựu Chiến Binh Việt Nam của Hoa Kỳ 29 tháng 3, tại một công viên ở thành phố Barnegat, tiểu bang New Jersey, để khánh thành một tượng đài nhỏ tri ân các cựu chiến binh trong Chiến Tranh Việt Nam.

Tượng đài do bà Thy Cavagnaro và chồng là ông James tài trợ toàn bộ. Tượng đài sẽ được dựng trong công viên Gazebo, góc Route 9 và West Bay Avenue. Bà Thy cùng gia đình rời khỏi Việt Nam năm 1975, khi bà mới lên 1 tuổi. Bà quyết định đền ơn các quân nhân Mỹ đã tham chiến vì tự do của miền Nam Việt Nam bằng cách tài trợ cho việc hình thành tượng đài này. Bà cũng thường xuyên tổ chức những bữa dạ tiệc khoản đãi những nhóm nhỏ cựu chiến binh Chiến Tranh Việt Nam trong thành phố. Bà Thy cho biết bà không quyên tiền cũng như không nhận tiền góp tặng cho tượng đài.

Theo báo mạng Jersey Shore Online, lễ khánh thành tượng đài vinh danh các cựu chiến binh Chiến Tranh Việt Nam sẽ quy tụ một số nhân vật nổi tiếng như nhà bình luận Jonathan T. Gilliam là diễn giả chính, ca sĩ cụt cả hai chân Ron Brooks là người trình diễn quốc ca Hoa Kỳ. Hiệp Hội Exercise Tiger sẽ cung cấp huy hiêu tưởng niệm và quà tặng cho các cựu chiến binh.

Buổi lễ cũng có sự hiện diện của ông Nguyễn Đức Huy, chủ tịch Cộng Đồng Việt Nam South Florida, người cũng là kiến trúc sư và điêu khắc gia thực hiện tượng đài.

Ảnh: Ocean County

Huy Lam / SBTN

CON CHÁU BÀ TRƯNG TẠI HOA KỲ

Những nữ Quân nhân có cấp bậc cao trong QUÂN ĐỘI HOA KỲ (United States Armed Forces)

Trước 1975 quân lực VNCH cũng có Nữ quân nhân phục vụ trong công tác xã hội, tâm lý chiến và một thiểu số nữ trong ngành CSQG. Những người có cấp bậc cao nhất được nhiều người biết đến ở hải ngoại là bà cố Trung tá Nguyễn Thị Hạnh Nhơn, (Hội Trưởng Hội HO Cứu Trợ Thương Phế Binh) và thiếu tá Nguyễn Thị Thanh Thuỷ, Biệt Ðội Trưởng Thiên Nga (Khối Ðặc Biệt – Bộ Tư Lệnh CSQG). Sau 1975 thế hệ thứ 2 theo gia đình đến định cư tại Hoa Kỳ, thành công trên mọi lãnh vực: kinh tế, khoa học kỹ thuật, chính trị, thương mãi, văn học nghệ thuật, âm nhạc …  và một bước tiến xa hơn các cô vào quân đội chiến đấu anh hùng như những đấng mày râu, thật đáng tự hào là con cháu Hai Bà Trưng, làm rạng danh cho người Việt Nam chúng ta và cũng cho thế giới thấy người đàn bà Việt Nam rất thông mình, trí tuệ không có thua ai trên thế giới.

Hàng ngàn quân nhân gốc Việt văn vỏ song toàn phục vụ trong quân đội Hoa Kỳ Trong số đó có Thiếu Tướng Lương Xuân Việt; Chuẩn Tướng Châu Lập Thể Flora, Chuẩn tướng William H. Selly III, và rất nhiều sĩ quan cấp Tá cũng như cấp Uý gốc VN. Trong bài nầy chúng tôi chỉ sưu tầm những nữ chỉ huy có cấp bậc cao trong quân đội:

Ðại Tá nữ bác sĩ Mylene Trần Huỳnh (sắp lên Chuẩn Tướng).

Ðại Tá Bác Sĩ Không Quân Mylene Trần Huỳnh, giám đốc của Air Force Medical Service(AFMS), thuộc chương trình Chuyên Viên Y Tế Quốc Tế (International Health Specialist – IHS), trực thuộc văn phòng “Office of the Air Force Surgeon General,” Đại Tá Trần Huỳnh là con của cựu Y Sĩ Thiếu Tá Trần Đoàn thuộc binh chủng Nhẩy Dù QLVNCH. Năm 2017 nằm trong danh sách đề nghị vinh thăng Chuẩn Tướng.

ĐẠI TÁ HẢI QUÂN HK VŨ THẾ THÙY ANH

Cô Vũ Thế Thùy Anh, ái nữ của Cựu Đại úy Hải Quân VNCH, Vũ Thế Hiệp, được vinh thăng Đại Tá (Hải Quân HK) hồi Tháng Bảy, 2015. Hiện trong danh sách hàng đầu vinh thăng Chuẩn Tướng.

Cô Thùy Anh sinh năm 1968, theo gia đình định cư ở Hoa Kỳ năm cô lên 7 tuổi. Lớn lên cô theo học ngành Dược ở University of Maryland, tốt nghiệp năm 1994. Sau khi ra trường cô làm việc ở John Hopkin Hospital. Chín năm sau, năm 2003 cô gia nhập Hải Quân Hoa Kỳ vì lý tưởng thích đi xa để phục vụ, giúp đỡ nhiều người. Hiện cô làm việc tại một căn cứ Quân sự ở Bethesda.

ĐẠI TÁ DANIELLE NGÔ – US CORPS OF ENGINEERS (Công Binh) (sắp lên Chuẩn Tướng).

Đại tá Danielle Ngô tốt nghiệp cử nhân ngành tài chánh tại đại học Massachusetts. Cô cũng đã hoàn tất 2 văn bằng cao hoc tại trường chỉ huy và tham mưu (Command and General Staff College) và đại học Georgetowns. Ngoài ra, cô cũng theo các khóa học quân sự như: khóa căn bản và cao cấp sĩ quan công binh; khóa CAS3 tại trường chỉ huy tham mưu và trường cao cấp quân sự (School for Advanced Military Studied).

Đại Tá Danielle J. Ngô hiên là Lữ Đoàn Trưởng, Lữ Đoàn 130 Công Binh Lục Quân Hoa Kỳ. từng tham dự cuộc hành quân Operation Iraq Freedom I, Iraq; Sĩ quan bộ tham mưu liên quân (Joint Chiefs of Staff Intern) …Phụ tá quân sự cho Chủ tịch ủy ban quân sự khối NATO tại Brussels, Bỉ quốc…Cô được thăng cấp Đại tá ngày 28/8/2014.

Trung Tá ELIZABETH PHẠM – US MARINE CORPS (Thuỷ Quân Lục Chiến).

Cô Elizabeth Phạm sinh tại Seattle, Washington (hậu duệ VNCH), tốt nghiệp đại học University of California, San Diego (UCSD). Sau khi tốt nghiệp đại học, cô gia nhập Không Quân. Học kỹ thuật bay tại trường huấn luyện phi hành T34 của Hải Quân Hoa Kỳ tại Pensacola, Florida, với cấp bậc thiếu úy. Sau đó, cô tiếp tục theo học về kỹ thuật bay cấp cao T45 Goshawk tại trung tâm huấn luyện Meridian của Hải Quân Hoa Kỳ tại tiểu bang Mississippi. Cuối năm 2003, Trung Úy Elizabeth Phạm tốt nghiệp “Top Hook” (thủ khoa), được đại tướng chỉ huy trưởng đích thân trao bằng tốt nghiệp và được tuyển chọn là phi công đầu tiên của Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ điều khiển một chiến đấu cơ siêu thanh F-18 Hornet trị giá $66 triệu. Elizabeth Phạm được thăng đại úy năm 2005.

Cô đã từng phục vụ tại lực lượng tiền phương vùng Thái Bình Dương, chiến trường Trung Đông. Tại Iraq, Đại Úy Liz Phạm phục trong Không Đoàn 242 TQLC Yễm Trợ và Tấn Công Dưới Mọi Thời Tiết (Marine All Weather Attack Fighter Squadron 242). Không Đoàn này còn vang danh trong Quân Chủng TQLC Hoa Kỳ với danh xưng là Không Đoàn “Bats” (Con Dơi – Cú đánh bất ngờ và chính xác, không chậm trễ). Không Đoàn này có nhiệm vụ không yễm cực cận cho các lực lượng bộ binh khi chạm địch trên các mặt trận tại Iraq. Những phi công của không đoàn này được tuyển từ những phi công ưu tú nhất của Quân Chủng TQLC Hoa Kỳ và Elizabeth Phạm là người nữ phi công duy nhất có mặt trong không Đoàn này. Trung Tá Phạm có khả năng yểm trợ hỏa lực chính xác nơi mục tiêu cách xa với đồng ngũ Thủy quân Lục chiến dưới đất không tới 200 yards, vì bay rất thấp nên F-18 của Phạm đã nhiều lần trúng đạn tại Iraq. Bạn đồng ngũ gọi Phạm là “miracle woman”. Phạm là phụ nữ gốc Á châu đầu tiên lái Fighter F-18.

Sau một thời gian phục vụ tại Bộ Quốc Phòng tại vùng thủ đô Hoa Thịnh Đốn, nhiệm vụ mới của tân trung tá Elizabeth Phạm sẽ là phi công trong lực lượng ứng chiến thường trực tiền phương của Quân Lực Hoa Kỳ tại Thái Bình Dương, căn cứ tại Nhật Bản với hàng không mẫu hạm Kitty Hawk.

Trung Tá Michelle Vũ là nữ phi công duy nhất trong Phi đội kỵ binh 6-17.

Nữ phi công chiến đấu của quân đội Hoa Kỳ. Người trước là Elizabeth Phạm lái phi cơ phản lực F18. Người sau này là Michelle Vũ lái trực thăng. Cả hai đều có thời kỳ phục vụ tại chiến trường Iraq.

Trung Tá  JOSEPHINE CẨM VÂN – US NAVY (Hải Quân) .

Cô Josephine Cẩm Vân Nguyễn đỗ hạng nhì (Á khoa) tại Học Viện Hải Quân Annapolis, Maryland năm 1999; đây là nơi đào tạo với chương trình 4 năm các sĩ quan hiện dịch của quân chủng Hải Quân và Thủy Quân Lục Chiến.

Vài cựu sinh viên sĩ quan nổi tiếng trong số nhiều vị khác là cựu tổng thống Jimmy Carter (sĩ quan tiềm thủy đĩnh nguyên tử), nghị sĩ John McCain (sĩ quan phi hành trên hàng không mẫu hạm), nghị sĩ Jim Webb (sĩ quan Thủy Quân Lục Chiến). Theo hệ thống tự chỉ huy của quân trường, cô Cẩm Vân chỉ huy 2 tiểu đoàn sinh viên sĩ quan với quân số 2,000. Mỗi năm Học Viện tiếp nhận một khóa khoảng 1,000 sinh viên và luôn có 4 khoá tại trường.

Cô theo học y khoa tại Stanford University, khi tốt nghiệp thực tập tại Bethesda Naval Medical Center, trung tâm y tế có nhiệm vụ theo dõi và săn sóc sức khoẻ cho các tổng thống đương nhiệm. Sau khi theo học phi hành tại Pensacola, Florida, cô được thăng cấp hải quân đại úy với nhiệm sở tại Yokosuka và đi theo hàng không mẫu hạm Kitty Hawk trong vai trò bác sĩ quân y phi hành từ 2005-2009.  cô là Trung Tá  làm việc tại Trung tâm quân y Walter Reed, tiểu bang Maryland.

Bà Dương Nguyệt Ánh, Tổng Giám Đốc về Khoa Học và Kỹ Thuật của Trung Tâm Nghiên Cứu và Chế Tạo Vũ Khí Hải Quân Hoa Kỳ ở Maryland

 

Bà Giao Phan giữ chức vụ Phó Tổng Giám Đốc về “Điều Hành” dự án đóng Hàng không mẫu hạm. Công việc của bà rất quan trọng trong việc làm sao cho dự án được thực hiện đúng thời hạn, trong vòng ngân khoản đã được chấp thuận.

Danh Tướng VNCH : Nhứt Thắng, nhì Chinh, tam Thanh, tứ Trưởng”

Trong thập niên 1960, tại Miền Nam, trong dân gian đã truyền tụng câu “Nhứt Thắng, nhì Chinh, tam Thanh, tứ Trưởng,” nói lên lòng ngưỡng mộ của người dân đối với bốn vị tướng lãnh trong sạch, thanh liêm của QLVNCH.

Nhứt Thắng 
Vị tướng được kể tên trước nhứt là Trung Tướng Nguyễn Ðức Thắng (1930- ).Ông sinh vào tháng 1-1930 tại tỉnh Cao Bằng, Bắc Việt, theo hoc Khóa I Trường Sĩ Quan Trừ Bị Nam Ðịnh khai giảng ngày 1-10-1951 nhưng sau 2 tuần lễ được chuyển vào Trường Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Ðức, và tốt nghiệp ngày 11-6-1952 với cấp bậc Thiếu Úy ngành Pháo Binh. Ông lần lượt thăng cấp như sau:⁽¹)· Thăng cấp Trung Úy vào tháng 2-1953· Thăng cấp Ðại Úy vào tháng 10-1954· Thăng cấp Thiếu Tá vào năm 1955· Thăng cấp Trung Tá tạm thời vào năm 1958· Thăng cấp Trung Tá thực thụ vào ngày 26-10-1959· Thăng cấp Ðại Tá tạm thời vào tháng 2-1961· Thăng cấp Chuẩn Tướng vào ngày 11-8-1964· Thăng cấp Thiếu Tướng nhiệm chức vào ngày 1-11-1965· Thăng cấp Trung Tướng nhiệm chức vào ngày 3-6-1968 Tướng Thắng đã từng được bổ nhiệm vào chức vụ Tư Lệnh của một số đại đơn vị của QLVNCH như sau:· Sư Ðoàn 1 Bộ Binh: từ ngày 1-1-1961 đến ngày 15-10-1961· Sư Ðoàn 5 Bộ Binh: từ ngày 16-10-1961 đến ngày 19-12-1962· Quân Ðoàn IV: từ ngày 29-2-1968 đến ngày 1-7-1968Ông cũng từng tham chính trong hai chính phủ liên tiếp:· Chính phủ Nguyễn Cao Kỳ: Ủy Viên Xây Dựng Nông Thôn, từ ngày 1-10-1965 đến ngày 8-11-1967· Chính phủ Nguyễn Văn Lộc: Tổng Trưởng Xây Dựng Nông Thôn từ ngày 9-11-1967 đến ngày 23-2-1968Trong dân chúng VNCH đã truyền tụng khá nhiều câu chuyện, giai thoại về tính cương trực, thanh liêm của ông. Một số giai thoại về đức tính trong sạch, thanh liêm và yêu lính, yêu dân của ông đã được kể lại như sau:

“Có lần tướng Thắng đã cầm đầu một phái đoàn đi tham quan ngoại quốc. Trên nguyên tắc, tùy thời hạn, mỗi sĩ quan trong phái đoàn đều được đổi mỗi người một ít ngoại tệ để tiêu xài và chánh phủ cho riêng một ít tiền túi. Còn ông tướng trưởng phái đoàn thì có thêm một ngân khoản gọi là “ngân sách tiếp tân.” Khi ra nước ngoài, tướng Thắng đã không xử dụng số tiền tiếp tân của chánh phủ cấp phát. Lúc về nước, ông đã đem trả đủ số tiền không chi tiêu ấy vào ngân sách cho chánh phủ… Vốn là một sĩ quan to con, khoẻ mạnh, hiếu động, tướng Thắng thích tự thân xông pha với các chiến sĩ của ông trong những cuộc hành quân bình định đại qui mô. Những dịp này, nếu có đồng bào hay thường dân từ trong những vùng quê xa xôi, hẻo lánh, mất an ninh, bồng bế, dắt díu nhau đi ra, tướng Thắng thường làm gương cho binh sĩ là đi bộ, nhường xe vận tải chở thường dân, nhất là đàn bà và trẻ thơ… Hôm ấy là dịp tướng Thắng, tư lệnh vùng, đi thị sát lãnh thổ trách nhiệm và hội họp bộ tham mưu tại tiểu khu Rạch Giá. Như thế, tất nhiên vị tiểu khu trưởng kiêm tỉnh trưởng địa phương, theo lệ thường, phải khoản đãi quan khách một bữa ăn thịnh soạn. Bữa ăn đó thường diễn ra trong tỉnh đường và do công quỹ đài thọ. Nhưng tướng Thắng đã không dự tiệc, mà lại ra ngồi ngoài xe Jeep, gân cổ lên “quạp” ổ bánh mì thịt to tổ nái.”

2Người Mỹ cũng nghe danh ông là một vị Tướng lãnh trong sạch, thanh liêm, và làm việc đàng hoàng, nghiêm túc, nên họ rất kính phục, ngưỡng mộ ông. Chính vì vậy các giới chức quân sự và dân sự Hoa Kỳ tại Việt Nam rất tích cực ủng hộ ông. Một tác giả Mỹ đã ghi nhận như sau: “Thang had a reputation for honesty and hard work, which won him not only the respect of his American civilian and military advisors but also substantial American support for his revolutionary development campaign.” ³ (Xin tạm dịch sang Việt ngữ như sau:“Thắng nổi tiếng lương thiện và làm việc tích cực, điều này giúp ông có được không những sự kính trọng của các cố vấn dân sự và quân sự của ông mà còn cả sự hỗ trợ đáng kể của Hoa Kỳ đối với công cuộc vận động xây dựng nông thôn của ông.”). Cơ Quan Trung Ương Tình Báo của Hoa Kỳ (Central Intelligence Agency = CIA), trong nhiều báo cáo hàng tuần của họ về tình hình tại VNCH (Weekly report on the Situation in South Vietnam) cũng đã có những nhận xét rất tốt về con người, tác phong làm việc cũng như những suy nghĩ của ông về vấn đề xây dựng nông thôn. Báo cáo hàng tuần của CIA, đề ngày 24-10-1966, ghi nhận như sau trong phần II, Revolutionary Development (xây dựng nông thôn):

“He was particularly critical of the “new life hamlet program” which was designed to provide security from Viet Cong incursions and to provide a “new life” to the peasant. Thang maintains that the latter goal of the program has not been successfully achieved and in his words, “has not provided a new life for the people in the hamlets.” There has been no true social revolution, he asserted and “the Communists… have not been wiped out.” Thang implied that government interference in the life of the peasants must be minimal and that hamlet residents should control their own programs. The Revolutionary Development Cadres, which he claims have started to take hold in the provinces, should act mainly as an “emotional bridge” between the peasant and the government, according to Thang.”⁴
(Xin tạm dịch sang Việt ngữ như sau: “Ông đặc biệt chỉ trích “chương trình ấp tân sinh” được thiết kế nhằm đem lại an ninh chống lại các xâm nhập của Việt Cộng và tạo ra “một đời sống mới” cho nông dân. Thắng tin rằng mục tiêu thứ nhì của chương trình đã không được thực hiện thành công và, theo lời ông, “đã không đem lại một đời sống mới cho dân chúng trong các ấp.” Ông cũng xác nhận “Đã không có một cuộc cách mạng xã hội, và, bọn Cộng sản đã không bị tiêu diệt.” Thắng ngụ ý rằng sự can thiệp chính phủ vào cuộc sống của nông dân nên giữ ở mức tối thiểu và nên để cho người dân trong các ấp quyền kiểm soát các chương trình sinh hoạt của họ. Theo ông các Cán Bộ Xây Dựng Nông Thôn, mà ông tin là đã bắt đầu bám rể được tại các tỉnh, chỉ nên giữ vai trò làm “nhịp cầu giao cảm” giữa nông dân và chính quyền mà thôi.”) Vì bản tính trong sạch, thanh liêm, vì cách làm việc thẳng thắn, nghiêm túc, với những tư tưởng về xây dựng nông thôn tích cực đó, lại được sự ủng hộ mạnh mẻ của các giới chức Hoa Kỳ như vậy, Tướng Thắng không thể tránh khỏi bị các tướng lãnh khác của VNCH nghi ngờ và ganh ghét, khiến cho ông có lúc đã nghĩ đến việc từ chức. Một báo cáo hàng tuần của CIA đã ghi nhận điều này như sau:“There is some indication that Minister of Revolutionary Development General Nguyen Duc Thang may be thinking of resigning his post because of criticism from other members of the Directorate… Part of the difficulty in Thang’s relationship with other members of the Directorate may stem from the fact that he has received a great deal of support and praise from American advisers, which has probably generated envy and suspicion.” ⁵(Xin tạm dịch sang Việt ngữ như sau: “Có một số dấu hiệu cho thấy Ủy Viên Xây Dựng Nông Thôn Tướng Nguyễn Ðức Thắng có thể đang nghĩ đến việc từ chức vì sự chỉ trích từ các thành viên khác của Ủy Ban Lãnh Ðạo Quốc Gia… Một phần của khó khăn trong mối quan hệ của Thắng với các thành viên khác của Ủy Ban Lãnh Ðạo Quốc Gia có thể bắt nguồn từ việc ông nhận được rất nhiều ủng hộ và ca ngợi từ các cố vấn Mỹ, một điều có thể đã tạo ganh tỵ và nghi ngờ.”). Ðầu năm 1968, ông bàn giao Bộ Xây Dựng Nông Thôn cho Trung TƯớng Nguyễn Bảo Trị, và ngày 29-2-1968 ông nhận chức Tư Lệnh Quân Ðoàn IV thay cho Thiếu Tướng Nguyễn Văn Mạnh. Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu, vốn dĩ không thích Tướng Thắng từ khi Tướng Thắng đại diện cho các tướng lãnh thuộc phe Thiếu Tướng Nguyễn Cao Kỳ đã khuyên ông Thiệu rút lui đừng ra tranh cử tổng thống hồi giữa năm 1967,⁶ đã bị áp lực từ phía Hoa Kỳ phải chấp nhận việc bổ nhiệm Tướng Thắng là một tướng lãnh được tiếng thanh nliêm làm Tư Lệnh Quân Ðoàn IV để thay thế cho Tướng Mạnh đã bị tiếng tăm quá nặng nề về tham nhũng. Vì vậy, Tướng Thắng đã không giữ được chức vụ này lâu. Tướng Thắng phải bàn giao chức Tư Lệnh Quân Ðoàn IV cho Thiếu Tướng Nguyễn Viết Thanh vào ngày 1-7-1968. Sau đó ông giữ chức vụ Chỉ Huy Trưởng Pháo Binh một thời gian ngắn trước khi về Bộ Tổng Tham Mưu ngồi chơi xơi nước trong chức vụ Phụ Tá Kế Hoạch cho Tổng Tham Mưu Trưởng Cao Văn Viên. Năm 1973 ông xin nghĩ dài hạn không ăn lương để đi học lại và cuối năm đó ông được cho giải ngũ. Cuối tháng 4-1975, ông được tái trưng dụng nhưng chưa kịp được bổ nhiệm chức vụ gì trong quân đội thì VNCH đã sụp đổ. Sau ngày 30-4-1975, ông định cư tại tiểu bang Connecticut, Hoa Kỳ.

Nhì Chinh

Vị tướng được kể tên thứ nhì là Trung Tướng Phan Trọng Chinh (1930-2014)

Ông sinh ngày 1-2-1931 tại tỉnh Bắc Ninh, Bắc Việt, theo học Khóa 5 Trường Võ Bị Liên Quân Ðà Lạt, mãn khóa ngày 24-4-1952 với cấp bậc Thiếu Úy, và lần lượt thăng cấp như sau:⁷ ·
Thăng cấp Trung Úy vào tháng 1-1954·
Thăng cấp Ðại Úy ngày 29-9-1954·
Thăng cấp Thiếu tá vào tháng 9-1956·
Thăng cấp Trung Tá vào tháng 12-1963·
Thăng cấp Ðại Tá nhiệm chức vào ngày 6-3-1965·
Thăng cấp Ðại Tá thực thụ vào ngày 1-11-1965·
Thăng cấp Chuẩn Tướng nhiệm chức năm 1966·
Thăng cấp Chuẩn Tướng thực thụ năm 1967·
Thăng cấp Thiếu Tướng nhiệm chức năm 1968·
Thăng cấp Trung Tướng thực thụ năm 1973

Hình ảnh Trung Tướng Phan Trọng Chinh cùng Tổng Thống VNCH Nguyễn Văn Thiệu đến dự lễ mãn khoá của SVSQ tại trường Bộ Binh Thủ Đức ( Ngày 4 Tháng 12, Năm 1971 )

Trong thời gian 1954-1956, ông là vị Tiểu Ðoàn Trưởng đầu tiên của Tiểu Ðoàn 3 Nhảy Dù. Cuối tháng 9-1956, ông thăng cấp Thiếu Tá và đảm nhận chức vụ Tham Mưu Trưởng Liên Ðoàn (đến năm 1959 đổi tên thành Lữ Ðoàn) Nhảy Dù. Ngày 26-10-1960, ông rời Lữ Ðoàn Nhảy Dù và đảm nhận chức vụ Chỉ Huy Trưởng Biệt Ðộng Quân. Ngày 11-11-1960, ông tham gia cuộc đảo chánh của lực lượng nhảy dù dưới sự lãnh đạo của Ðại Tá Tư Lệnh Nguyễn Chánh Thi. Cuộc đảo chánh thất bại, ông bị bắt giam và bị Tòa án mặt trận Sài Gòn xử 18 năm khổ sai và đày ra Côn Ðảo.
Sau khi cuộc đảo chánh ngày 1-11-1963 thành công, lật đổ được chính phủ Ngô Ðình Diệm, ông được Hội Ðồng Quân Nhân Cách Mạng trả lại tự do, xóa bản án, thăng cấp cho ông lên Trung Tá, và bổ nhiệm ông làm Tỉnh Trưởng Pleiku. Ngày 6-3-1965, ông thăng cấp Ðại Tá nhiệm chức và được bổ nhiệm vào chức vụ Tư Lệnh Sư Ðoàn 25 Bộ Binh.Chính trong thời gian nắm giữ chức vụ Tư Lệnh Sư Ðoàn 25 Bộ Binh này, Tướng Chinh đã để lại những dấu ấn rõ rệt về các đức tính tốt đẹp của ông: trong sạch thanh liêm, không bao giờ lợi dụng chức vụ để lo cho gia đình, tận tâm trong công việc và nhiệm vụ, thương yêu, gần gủi và chia xẻ mọi hiểm nguy với binh sĩ dưới quyền. Dưới đây là một số giai thoại về các đức tính đó của ông đã được truyền tụng trong dân gian: “Trong suốt mấy năm liền đảm nhiệm trọng trách đó, tôi thấy tướng Chinh không mấy khi về Sài Gòn thăm gia đình vợ con và bạn bè. Ông bận lo thị sát chiến trường, thanh tra các địa phương. Một đặc điểm đáng nêu lên đây là tướng Chinh đi thanh sát toàn bằng xe, di chuyển trên đường bộ, mặc dù vùng ông trấn đóng rất nguy hiểm. Bọn CS địa phương thường hay đặt mìn, bắn sẻ và phục kích từng toán lẻ tẻ. Thỉnh thoảng về thăm gia đình, vợ con, ông cũng dùng xe chớ không bao giờ dùng trực thăng như đa số các vị tướng lãnh khác. Đoàn xe của tướng Chinh di chuyển thường chỉ gồm có một chiếc Dodge 4×4 trí súng đại liên với mấy tay xạ thủ, một jeep ông ngồi cùng với tài xế và đại úy Đoàn, sĩ quan tùy viên của ông.” ⁸“Khoảng năm 1966-67, đường Saigon – Đức Hòa còn là đường đất bụi. Hôm đó, tôi trên xe cứu thương, trương cờ Hồng Thập Tự mà chạy. Xe tôi đi sau một đoàn xe của quân đội, tôi bóp kèn, thì tất cả đều dạt vào trong. Nhưng đến xe đầu tiên thì tôi biết là xe của ông Tướng (vì có gắn ngôi sao), xe tôi không dám vượt qua. Nhưng tôi thấy Tướng Chinh vỗ vai người tài xế, và xe ông dạt vào trong cho xe tôi chạy. Đến tối, tôi xin gặp Trung Tướng và xin lỗi.. Nhưng Tướng Chinh nói: “NGÔI SAO CỦA TÔI KHÔNG THỂ BẰNG SINH MẠNG CỦA MỘT THƯƠNG BINH”. Câu nói đó đã chạm vào tim tôi, nước mắt tự rơi không kềm được. Một câu nói thật ngắn, gọn, nhưng sao hay trong văn chương, đẹp trong tình người đến như vậy???. Sau đó ông hỏi tôi: “Cô có biết tại sao Trung Tướng Chinh là ông Tướng duy nhất không dùng trực thăng khi đi hành quân hay không? Dạ, lúc đó cháu còn nhỏ nên không biết điều đó ạ! Tại vì ông muốn chia xẻ tất cả những nguy hiểm, gian khổ cùng chiến sĩ, chứ không như các ông Tướng khác cô à. Nước mắt tôi lại rơi cho điều vô cùng tốt đẹp ấy. Có người còn kể: “Tướng Chinh thường nói: “Là lãnh đạo, lúc nào cũng phải đi tiên phong. ” ⁹

Với bản chất cương trực như thế, ông không tránh khỏi đã có những đụng chạm với một số cố vấn Mỹ khi những vị cố vấn này có những cử chỉ hay hành động có tính cách khinh thường hay nhục mạ QLVNCH. MỘt sĩ quan trong bộ tham mưu Sư Ðoàn 25 Bộ Binh đã kể lại cuộc đụng độ nẩy lửa giữa Tướng Chinh và viên sĩ quan đại tá cố vấn Mỹ như sau:

“Những chuyến đi thanh sát như thế, không mấy khi tướng Chinh đem viên đại tá Mỹ cố vấn trưởng sư đoàn đi theo. Việc ấy không ngờ đã khiến cho tên cố vấn Mỹ, có máu thực dân phong kiến và xấc láo, tên Hê-Li-Cớt, để tâm hiềm khích. Hôm ấy tướng Chinh về nhà thăm gia đình một đêm. Sáng hôm sau, ông lên bộ chỉ huy sư đoàn như thường lệ. Các bạn quân nhân nào đã từng phục vụ trong vùng Hậu Nghĩa đều biết chuyện này. Mỗi sáng, trước khi cho phép xe cộ lưu thông, gồm cả xe nhà binh lẫn xe dân sự, xe vận tải, xe đò, v.v…tiểu đoàn 25 công binh phải lo mở đường xong xuôi để bảo đảm an toàn cho mọi người. Đoàn xe mở đường thường gồm có một chiếc GMC và 1 chiếc Dodge 4×4 chở đầy các chuyên viên rà mìn. Bởi thế, không một xe nào, dù là xe của ông tướng tư lệnh có thể vượt qua luật lệ ấy. Khi tướng Chinh vừa bước vào văn phòng tư lệnh sư đoàn, viên đại tá Mỹ Hê-Li-Cớt, từ phòng bên cạnh đã bước sang, hạch hỏi tướng Chinh, tại sao đến giờ này ông mới đến văn phòng. Trước thái độ hỗng hách ấy, tướng Chinh đã dạy cho hắn biết bài học về quân phong và quân kỷ, đồng thời cũng nhắc cho anh ta biết rằng, dù sao anh ta cũng chỉ là một đại tá đang đứng trước một vị tư lệnh sư đoàn. Nhưng viên đại tá Mỹ phách lối này đã chẳng biết phục thiện, về sau lại còn tỏ ra xấc láo hơn nữa, nên tướng Chinh đã phải ra lệnh trục xuất tên cố vấn Mỹ ấy ra khỏi văn phòng làm việc, sát vách với văn phòng của ông. Tướng Chinh đuổi tên Hê-li-Cớt qua vùng Compound của Mỹ. Nhưng Hê-Li-Cớt cũng bướng, không chịu dọn đi. Tướng Chinh liền ra lịnh cho trung tá Trà, chỉ huy trưởng tổng hành dinh sư đoàn 25, dọn dùm đồ đạc của hắn qua bên Compound Mỹ, dưới sự bảo vệ của quân cảnh VN. Bên phía Mỹ, chẳng hiểu viên đại tá thực dân này đã nói gì vơi binh sĩ Mỹ dưới quyền của y, người ta thấy bọn quân cảnh Mỹ cũng lên súng M.16 và gờm sẵn trong tư thế chiến đấu. Nhưng rất may đã không xảy ra vụ sô sát đáng tiếc nào giữa binh sĩ Mỹ và binh sĩ VNCH thuộc sư đoàn 25BB. Dù vậy, báo chí Mỹ và báo chí Việt Nam cũng đã bình luận sôi nôi một thời về hành động cứng cỏi, để bảo vệ danh dự của quân đội VNCH và thể diện dân tộc.” ¹⁰

Sau cuộc đụng độ nảy lửa đó, các giới chức Hoa Kỳ tỏ ra không thích Tướng Chinh, và vì vậy trong các báo cáo, tài liệu của Hoa Kỳ, Tướng Chinh không được đánh giá tốt. Sau đây là một bằng chứng về nhận xét lệch lạc của CIA về Tướng Chinh:“The controversial commander of the ARVN 25^th Division, General Phan Trong Chinh has stepped-up the tempo of hamlet construction to one month, and consolidation phases to one and one-half months. Chinh’s order has been issued in an apparent attempt to make the pacification effort in his area look good.” ¹¹(Xin tạm dịch sang Việt ngữ như sau: “Viên tư lệnh gây tranh cải này của Sư Ðoàn 25 QLVNCH, Tướng Phan Trọng Chinh, đã tăng nhịp độ xây dựng các ấp lên một tháng, và các giai đoạn củng cố các ấp lên một tháng rưởi. Lệnh của Chinh đã được ban hành thấy rõ là nhằm giúp cho cố gắng bình định trong khu vực của ông ta có vẻ tốt đẹp.”).Dĩ nhiên, nhận xét như vậy của người Mỹ về Tướng Chinh chắc chắn đã có ảnh hưởng không tốt đến cấp lãnh đạo của VNCH. Sau đây là một bằng chứng rõ rệt về việc Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu đã quyết định không bổ nhiệm Tướng Chinh vào chức vụ Tư Lệnh Quân Ðoàn II vào tháng 4-1972:“MR 2 commander Gen. Ngo Dzu simply panicked and fled from Corps headquarters at Pleiku to coastal Nha Trang, leaving the de facto leadership of ARVN forces in the interior to MR 2 senior adviser John Paul Vann… Thieu was considering replacing him with a known incompetent named Phan Trong Chinh. Acting on an ostensibly spontaneous impulse, Bunker sent Thieu a list of candidates on which Chinh’s name did not appear. Thieu picked one that did, that of Gen. Nguyen Van Toan.” ¹²(xin tạm dịch sang Việt ngữ như sau: “Tư Lệnh Vùng II Tướng Ngô Dzu hoảng hốt bỏ bộ tư lệnh Quân Ðoàn ở Pleiku chạy về Nha Trang ở duyên hải, trên thực tế giao quyền chỉ huy các lực lượng của QLVNCH trong nội địa lại cho cố vấn trưởng Vùng II Jean Paul Vann… Thiệu đang tính thay thế hắn [tức là Tướng Ngô Dzu] bằng Phan Trọng Chinh, một người đã được biết là không có khả năng. Hành động theo phản ứng liền lập tức, Bunker[đại sứ Mỹ tại VNCH lúc đó] gửi đến Thiệu một danh sách của những ứng viên trong đó không có tên của Chinh. Thiệu chọn một tên có trong danh sách, đó là Tướng Nguyễn Văn Toàn.”).Sau khi rời chức vụ Tư Lệnh Sư Ðoàn 25 Bộ Binh, Tướng Chinh đã liên tục đảm nhận các chức vụ sau đây:· Tư Lệnh Phó Quân Ðoàn III, 1968· Tổng Cục Trưởng Tổng Cục Quân Huấn, 1969-1973· Chỉ Huy Trưởng Trường Chỉ Huy và Tham Mưu từ năm 1974 đến năm 1975. Sau ngày 30-4-1975, ông định cư tại thành phố Rockville, tiểu bang Maryland, Hoa Kỳ. Ông qua đời ngày 17-11-2014 tại thành phố Vienna, tiểu bang Virginia, Hoa kỳ, hưởng thọ 85 tuổi. Lễ an táng của ông đã được cử hành rất trọng thể và theo đúng lể nghi quân cách dành cho một tướng lãnh của QLVNCH.

Tam Thanh
Vị tướng được kể tên thứ ba là Trung Tướng Nguyễn Viết Thanh (1931-1970)

Ông sinh ngày 31-3-1931 tại Tân An, Long An, theo học Khóa 4 Trường Võ Bị Liên Quân Ðà Lạt, mãn khóa ngày 1-12-1951 với cấp bậc Thiếu Úy, và lần lượt thăng cấp như sau: ¹³ · Thăng cấp Trung Úy tháng 12-1953 · Thăng cấp Ðại Úy năm 1955 · Thăng cấp Thiếu Tá tạm thời ngày 26-10-1959 · Thăng cấp Trung Tá nhiệm chức năm 1964 · Thăng cấp Ðại Tá nhiệm chức ngày 9-10-1965 · Thăng cấp Ðại Tá thực thụ tháng 12-1965 · Thăng cấp Chuẩn Tướng nhiệm chức ngày 19-6-1966 · Thăng cấp Chuẩn Tướng thực thụ ngày 19-6-1967 · Thăng cấp Thiếu Tướng nhiệm chức ngày 19-6-1968 Ông cũng đã chỉ huy các đơn vị tác chiến sau đây: · Trung Ðội Trưởng, Trung Ðội 12, Ðại Ðội 51, Tiểu Ðoàn 15 Việt Nam vào tháng 12-1951 · Ðại Ðội Trưởng, Tiểu Ðoàn 15 cuối năm 1952 · Tiểu Ðoàn Trưởng, Tiểu Ðoàn 707 ÐỊa Phương vào năm 1953 · Trung Ðoàn Trưởng, Trung Ðoàn 12, Sư Ðoàn 7 Bộ Binh năm 1962 · Tư Lệnh Sư Ðoàn 7 Bộ Binh ngày 9-10-1965 · Tư Lệnh Quân Ðoàn IV ngày 1-7-1968 Tướng Thanh nổi tiếng trong QLVNCH là một sĩ quan gương mẫu và trong sạch, thanh liêm với khá nhiều giai thoại về đức tính liêm khiết và tận tụy với quân vụ của ông, như trong lời kể lại sau đây:
“Vào giữa năm 1968, Thiếu Tướng Nguyễn Viết Thanh được bổ nhiệm làm Tư Lệnh Quân Đoàn IV, Quân Khu IV. Lúc đó tôi làm Tổng Thư Ký Hội Đồng Tái Thiết Phát Triển kiêm Trung Tâm Trưởng Trung Tâm Điều Hợp Tỉnh Kiên Giang. Hàng tháng tôi thường về họp tại Trung Tâm Điều Hợp Quân Khu do Đại Tá Phạm Văn Út làm Trung Tâm Trưởng và thỉnh thoảng có ghé qua thăm Thiếu Tướng Thanh. Nhân một buổi họp cuối năm, tôi có chở theo vài món đặc sản Rạch Giá như nước mắm nhĩ Phú Quốc, khô cá thiều và một ít bánh ú lá dừa biếu gia đình ông. Vì biết tôi có quà cho Tướng Thanh nên Trung Tá Tỉnh Trưởng Kiên Giang cũng nhờ tôi chở theo một số quà biếu Tư Lệnh. Ông nghe tiếng Thiếu Tướng Thanh rất thanh liêm, không ưa vụ biếu xén quà cáp, nên ông không dám đích thân đi biếu mà nhờ tôi là chỗ thày trò cũ, may ra được nhận chăng? Hôm đó sau buổi họp ở văn phòng Đại Tá Út, tôi qua thăm Tư Lệnh. Thiếu Tướng Thanh niềm nở tiếp tôi, hỏi thăm chuyện vợ con, hỏi thăm Thiếu Tướng Khuyên, rồi ông nói: “Bây giờ cũng trưa rồi, Quý qua bên nhà ăn cơm với vợ chồng tôi nhé, ăn chay đó.” Tôi thưa: “Cám ơn Thiếu Tướng, hôm nay đàn em không xin được trực thăng, phải đi đường bộ, về trễ sợ nguy hiểm, lần sau sẽ xin ghé tư dinh thăm chị luôn.” Tôi tranh thủ trình bày vụ biếu quà, ông bảo: “Thôi được, món nào của anh thì tôi nhận, nhưng chỉ lần này thôi nhé. Còn của anh Tỉnh Trưởng thì anh đem về nói là tôi rất cám ơn, nên đem mấy món quà đó tặng cho anh em thương bệnh binh nhân dịp Tết cho họ mừng. Đó là điều mà cấp chỉ huy nên làm.” Bất giác tôi chợt nhớ đến cái Tết 10 năm trước ở Vĩnh Bình. Sáng mồng một Tết, ông cùng Thiếu Tá Khuyên vào bệnh viện tỉnh thăm thương bệnh binh. Rồi suốt ngày mồng hai Tết, ông hết đứng lại ngồi đăm chiêu trước bản đồ hành quân để nghiên cứu địa hình và tình hình địch. Hình như ông nóng lòng trông cho mau đến ngày mồng 3, hết hạn hưu chiến để tổ chức hành quân Bình Định. Cuộc đời của ông chỉ biết phục vụ, phục vụ và phục vụ, chí công vô tư, xả thân vì nước.” ¹⁴

Ngoài đức tính cương trực và thanh liêm giống như hai Tướng Thắng và Chinh, Tướng Thanh còn một đặc điểm nữa là gần gủi và chăm lo cho dân rất nhiều trong thời gian ông đảm nhiệm chức vụ Tỉnh Trưởng tại 2 tỉnh Long An (1961) và Gò Công (1963). Do đó mới có một chuyện xảy ra như sau ngoài sức tưởng tượng của mọi người như trong lời kể lại của chính Chuẩn Tướng Hoa Kỳ William R. Desobry (1918-1996), Cố Vấn Trưởng Vùng IV:“Vị Tướng Cố Vấn Quân Đoàn IV đã kể chuyện Tướng Thanh được ái mộ như thế nào: Trong một dịp, lúc đó Tướng Thanh còn làm Tư Lệnh Quân Đoàn IV ở Cần thơ, ông cùng vị Tướng Cố Vấn bay lên Bản Doanh BTL Sư Đoàn 7 Bộ Binh ở Mỹ Tho. Hai vị Tướng ăn cơm trưa một cách kín đáo trong một nhà hàng ở Thị Xã; người ta xầm xì rỉ tai và mọi người cuối cùng rồi cũng hay tin. Dân chúng và binh sĩ ùn ùn kéo đến chào mừng vị Tư Lệnh cũ của họ. Trong suốt cả tiếng đồng hồ, Tướng Thanh phải gật đầu, bắt tay liên tục cả trăm người.” ¹⁵
Ngoài đức tính cương trực, thanh liêm, lúc nào cũng chăm lo cho đời sống của binh sĩ và dân chúng trong vùng trách nhiệm của mình, Tướng Thanh còn được cấp dưới kính trọng vì sự dũng cảm gần như huyền thoại của ông trong trận mạc. Ông là một trong số rât ít những tuớng lãnh của VNCH được Chính phủ Hoa Kỳ ban thưởng huy chương cao quý Silver Star khi đã là một tướng tư lệnh vùng như chúng ta thấy trong bản tuyên dương sau đây:

 

Bản Tuyên Dương Kèm Theo Huy Chương Silver Star Trao Tặng Thiếu Tướng
Nguyễn Viết Thanh Tư Lệnh Quân Ðoàn 4 Do Hành Ðộng Dũng Cảm Phi Thường

Ngày 24-2-1969 Tại Tân Châu(Xin tam dịch sang Việt ngữ như sau: “Tồng Thống Hoa Kỳ, được phép do Ðạo Luật của Quốc Hội ngày 9-7-1918, hân hạnh ban thưởng huy chương Ngôi Sao Bạc cho Thiếu Tướng Nguyễn Viết Thanh, Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa, vì sự dũng cảm phi thường trong hành động vào ngày 24-2-1969, gần Tân Châu, trong lúc đang phục vụ với tư cách Tướng Tư Lệnh Quân Ðoàn IV, Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa. Vào ngày hôm đó, Chi Ðội A, thuộc Chi Ðoàn 1 của Thiết Ðoàn 12 Kỵ Binh và Ðại Ðội 226 Ðịa Phương Quân đụng nặng với Tiểu Ðoàn Mười Trí. Việt Cộng đã bắt đầu cuộc tấn công ác liệt với rốc-kết, bích kích pháo, và các súng liên thanh nhỏ vào cánh phải của đơn vị kỵ binh.. Tướng Thanh phản ứng ngay lập tức bằng cách thiết lập liền một căn cứ yểm trợ hỏa lực và sau đó ra lệnh cho cạnh trái phản công để tái lập thế trận. Ðịch quân phản công và đẩy lui quân bạn. Hoàn toàn bất kể sự an nguy của bản thân, Tướng Thanh xông lên giữa trận, kêu gọi và cỗ vũ binh sĩ của mình, tiếp đó ông sử dụng một thiết vận xa để tiến về phía Ðại Ðội 226 Ðịa Phương Quân, tập họp họ lại và ra lệnh phản công. Tướng Thanh từ trên nóc chiến xa chỉ huy cuộc phản công mãnh liệt vào địch quân. Ðịch quân bị đẩy lui với rất nhiều thương vong, và quân ta chiếm lại trận địa. Sư hiện diện của ông tại mặt trận, vào lúc quyết định nhứt của trận đánh, là tác nhân trực tiếp khôi phục lại sức chiến đấu của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa. Sự anh dũng nổi bật trong hành động của Tướng Thanh phản ánh rõ rệt công trạng của ông cũng như của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa.”). Ngày 2-5-1970, lúc 1 giờ 40 trưa, trong khi đang thị sát mặt trận tại biên giới Việt-Miên, ông đã tử nạn khi chiếc trực thăng chở ông bị rớt vì đụng phải một chiếc trực thăng Cobra. Ông được Tổng Thống VNCH Nguyễn Văn Thiệu truy thăng lên cấp Trung Tướng và truy tặng Ðệ Nhị Ðẳng Bảo Quốc Huân Chương.

 

Tứ Trưởng 
Vị tướng được kể tên thứ tư là Trung Tướng Ngô Quang Trưởng (1929-2007)

Ông sinh ngày 13-12-1929 tại tỉnh Bến Tre (sau đổi tên là Kiến Hòa), theo học Khóa 4 Trường Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Ðức, mãn khóa ngày 1-6-1954 với cấp bậc Thiếu Úy, tình nguyện vào Binh chủng Nhảy Dù, và là một Trung Ðội Trưởng của Tiểu Ðoàn 5 Nhảy Dù. Ông đã lần lượt thăng cấp như sau:¹⁶ ·
Thăng cấp Trung Úy ngày 1-12-1955·
Thăng cấp Ðại Úy năm 1961·
Thăng cấp Thiếu Tá năm 1964·
Thăng cấp Trung Tá tháng 4-1965·
Thăng cấp Ðại Tá nhiệm chức ngày 19-6-1966·
Thăng cấp Chuẩn Tướng nhiệm chức ngày 4-2-1967·
Thăng cấp Thiếu Tướng nhiệm chức ngày 3-6-1968·
Thăng cấp Trung Tướng nhiệm chức ngày 1-11-1971.

Ông nổi tiếng là một tướng lãnh rất gương mẫu về quân phong, quân kỷ, rất tận tụy với trách nhiệm, và luôn luôn có mặt tại những điểm nóng trong khu vực thuộc trách nhiệm của mình, như đoạn văn mô tả sau đây: “Tư-Lệnh Quân-Ðoàn I & Quân-Khu I Ngô Quang Trưởng được hầu hết mọi người khâm-phục. Ông đã dành nhiều tâm-trí, công-sức, và thì-giờ vào các cuộc hành-quân hơn là vào công việc văn-phòng. Ông thường-xuyên mặc chiến-phục, đội mũ sắt, mang áo giáp, bay đến tận từng đồn , chốt khắp Quân-Khu, để quan-sát, nghiên-cứu tình-hình tại chổ, và kiểm-tra tác-phong, kỷ-luật của các cấp quân-nhân.
Bản-thân ông ít thích truy-hoan, nên cấm sĩ-quan thuộc quyền đến khiêu-vũ ở các nhà hàng ca vũ nhạc, khiến các Tỉnh-Trưởng và Thị-trưởng cấm luôn cả các phòng trà ca-nhạc tổ chức khiêu-vũ cho bất cứ giới khách hàng nào.” ¹⁷ Ông cũng nổi tiếng là một tướng lãnh trong sạch, thanh liêm, và không dung túng cho cấp dưới làm bậy, xâm phạm tài sản của dân chúng, như trong giai thoại sau đây: 
“Trong giữa năm 1974, Ông đã có một hành động rất ngoạn mục. Lính của một sư đoàn tại vùng I đã lùa một đàn bò của dân chúng, đem cất giấu tại thung lũng Quế Sơn. Khi nghe dân chúng tố cáo, ông đích thân bay đi tìm và đem trao trả cho khổ chủ. Số bò còn thiếu, ông trừ lương từ Trung Ðoàn Trưởng đến binh sĩ, lấy tiền mua bò trả đủ số cho dân, không dung dưỡng bao che các việc làm mờ ám của thuộc cấp, như một số các vị chỉ huy khác.” ¹⁸

Ông cũng là một trong số rất ít các tướng lãnh hoàn toàn không có tham vọng chính trị và không bao giờ dính líu vào các âm mưu, biến cố chính trị. Ông dành toàn thời gian cho quân vụ. Cũng như Tướng Thanh, Tướng Trưởng là một trong số ít các vị tướng lãnh của QLVNCH đã chỉ huy các đơn vị tác chiến từ cấp thấp nhứt đến cấp cao nhứt: · Trung đội trưởng: tháng 7-1954 (một trung đội của Tiểu Ðoàn 5 Nhảy Dù) · Ðại đội trưởng: đầu năm 1955 (Ðại Ðội 1, Tiểu Ðoàn 5 Nhảy Dù) · Tiểu đoàn trưởng: năm 1961 (Tiểu Ðoàn 5 Nhảy Dù) · Tư lệnh sư đoàn: năm 1966 (Sư Ðoàn 1 Bộ Binh) · Tư lệnh quân đoàn: năm 1972 (Quân Ðoàn IV và Quân Ðoàn I) Ông đã tham dự nhiều trận đánh quan trọng khi còn phục vụ trong Binh chủng Nhảy Dù, nhưng nổi tiếng nhất là trận Hắc Dịch vào tháng 2-1965. Lúc đó ông còn mang cấp bậc Thiếu Tá và là Tiểu Ðoàn Trưởng Tiểu Ðoàn 5 Nhảy Dù.

Hắc Dịch là một mật khu của Công Trường 7 (tức Sư Ðoàn 7) của Việt Cộng nằm trong một khu rừng ở phía Bắc Núi Ông Trịnh thuộc tỉnh Phước Tuy (Bà Rịa). Cuộc hành quân tấn công vào Hắc Dịch do Bộ Tư Lệnh Vùng III tổ chức để càn quét các lượng Cộng quân đã gây thiệt hại nặng cho Tiểu Ðoàn 4 Thủy Quân Lục Chiến (TQLC) trong trận Bình Giả (gần khu vực mật khu Hắc Dịch, vào cuối năm 1964 đầu năm 1965). Cuộc hành quân này được đặt tên là Chiến dịch Nguyễn Văn Nho (đặt theo tên của vị Tiểu Ðoàn Trưởng Tiểu Ðoàn 4 TQLC đã tử trận trong trận Bình Giả) và bắt đầu vào ngày 9-2-1965. Tham gia cuộc hành quân có Chiến Ðoàn II Nhảy Dù dưới quyền chỉ huy của Trung Tá Trương Quang Ân (về sau thăng cấp Chuẩn Tướng, làm Tư Lệnh Sư Ðoàn 23 Bộ Binh, và tử nạn trực thăng vào ngày 8-9-1968). Chiến Ðoàn II Nhảy Dù gồm 3 tiểu đoàn trong đó Tiểu Ðoàn 5 của Thiếu Tá Ngô Quang Trưởng là chủ lực. Tiểu Ðoàn 5 đã gây thiệt hại rất nặng nề cho 2 Trung Ðoàn Q761 và Q762 của Công Trường 7, với “hằng trăm xác cộng quân tràn ngập chung quanh tuyến phòng thủ, đầy dẫy hằng trăm vũ khí đũ loại từ AK47, súng trường CKC, súng chống chiến xa B40, B41 đến trung liên nồi, đại liên 12.8 ly, cối 61 ly, đạn dược quân trang quân dụng nhiều vô kể.” ¹⁹ Thiếu Tá Ngô Quang Trưởng được vinh thăng lên Trung Tá đặc cách tại mặt trận và được ban thưởng Ðệ Tứ Ðẳng Bảo Quốc Huân Chương. Sau trận này, ông rời Tiểu Ðoàn 5 về làm Tham Mưu Trưởng Lữ Ðoàn Nhảy Dù, và qua năm sau, 1966, khi Lữ Ðoàn Nhảy Dù được nâng lên thành Sư Ðoàn, ông được bổ nhiệm vào chức vụ Phó Tư Lệnh. Tuy nhiên, đối với gần như tất cả quân dân VNCH, ông nổi tiếng nhứt về chiến công giữ vững được Huế và tái chiếm Quảng Trị trong trận Tổng Tấn Công của Cộng sản vào Mùa Hè năm 1972 khi ông được Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu bổ nhiệm vào chức vụ Tư Lệnh Quân Ðoàn I thay thế Trung Tướng Hoàng Xuân Lãm. Giữa trưa ngày Thứ Năm, 30-3-1972, trong Mùa Lễ Phục Sinh, Cộng quân bắt đầu cuộc Tổng Tấn Công trên khắp lãnh thổ của VNCH. Riêng tại vùng giới tuyến ngay phía Nam vĩ tuyến 17, sau một loạt pháo kích dữ dội, 3 sư đoàn chủ lực của Bắc Việt (các Sư Ðoàn 304, 308, và 320B), vượt Vùng Phi Quân Sự, tấn công vào phía Bắc và phía Tây của tỉnh Quảng Trị. Phòng thủ lãnh thổ của tỉnh Quảng Trị là trách nhiệm của Sư Ðoàn 3 Bộ Binh dưới quyền tư lệnh của Chuẩn Tướng Vũ Văn Giai (tốt nghiệp Khóa 10 Trường Võ Bị Liên Quân Ðà Lạt), gồm có 3 trung đoàn (2, 56 và 57) và được tăng viện với 2 lữ đoàn Thủy Quân Lục Chiến (Lữ Ðoàn 147 TQLC và Lữ Ðoàn 258TQLC). Tất cả các căn cứ đóng quân và căn cứ hỏa lực của Sư Ðoàn 3 lần lượt thất thủ rất bi thảm, trong đó có vụ đầu hàng của cả Trung Ðoàn 56 tại trại Carroll dưới quyền chỉ huy của Trung Tá Phạm Văn Ðính (tốt nghiệp Khóa 9, Trường Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Ðức, năm 1960) làm chấn động QLVNCH và Ðồng Minh. Ngày 1-5-1972, tỉnh Quảng Trị thất thủ, Sư Ðoàn 3 Bộ Binh tan rã, tháo chạy về Huế ở phía Nam, dân chúng thạy theo, bị địch quân truy kích rất tàn bạo, tạo ra “Ðại Lộ Kinh Hoàng” trên đoạn Quốc Lộ 1 giữa Quảng Trị và Thừa Thiên (Huế), và kế tiếp gây ra cảnh hỗn loạn ngay trong thành phố Huế, với một số binh sĩ QLVNCH rời bỏ đơn vị, vô kỷ luật, cướp bóc , hà hiếp dân. Trong cảnh hỗn loạn này, người dân Huế còn có thêm nổi lo sợ Huế có thể sẽ lại rơi vào tay Cộng quân và họ nhớ lại trong kinh hoàng vụ tàn sát hồi Tết Mậu Thân 1968, và họ không còn cách nào khác hơn là tìm mọi cách thoát ra khỏi Huế, làm cho tình hình rối loạn tại Huế càng tệ hại thêm. Ngày 3-5-1972, Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu bổ nhiệm Trung Tướng Ngô Quang Trưởng làm Tư Lệnh Quân Ðoàn I thay cho Trung Tướng Hoàng Xuân Lãm. Ngay buổi chiều hôm đó, Tướng Trưởng cùng bộ tham mưu của ông bay ra Huế liền lập tức. Ngày hôm sau, ông ban hành 2 lệnh quan trọng:
1) Thiết lập Bộ Tư Lệnh Tiền Phương của Quân Ðoàn I ngay tại phía Bắc thành phố Huế với nhiệm vụ chận đứng tất cả các cuộc tấn công của Cộng quân; và,
2) Tất cả quân nhân, lạc đơn vị, bỏ đơn vị, hay không còn đơn vị nữa đều phải lập tức trình diện tại những nơi có các cấp thẩm quyền quân sự; quân nhân nào bất tuân lệnh này sẽ bị bắn bỏ tại chổ.
Trật tự lập tức được vãn hồi ngay. Ðồng thời, dân chúng Huế rĩ tai nhau là “Tướng Trưởng đã về” và tất cả mọi người yên tâm không bỏ chạy nữa. Chuyện này không có gì lạ vì người dân Huế hết sức tin tưởng Tướng Trưởng vì họ đã biết quá rõ tính cương quyết và tài dụng binh của ông trong Trận Mậu Thân 1968 khi gần như toàn thành phố Huế đã lọt vào tay Cộng quân ông vẫn tiếp tục chiến đấu cùng với quân nhân các cấp của Sư Ðoàn 1 Bộ Binh mà ông là Tư Lệnh và giữ vững được tổng hành dinh tại Mang Cá trong Thành Nội Huế, và sau đó phản công giải phóng Huế. Trong suốt lịch sử của VNCH và chiến tranh Việt Nam, chưa bao giờ có hiện tượng này: một cá nhân có thể làm thay đổi diễn tiến của cuộc chiến một cách rõ rệt như vậy. Sau khi ổn định tình hình và chận đứng được cuộc tấn công của Cộng quân vào tỉnh Thừa Thiên và thành phố Huế, Tướng Trưởng lập tức lên kế hoạch phản công để chiếm lại Quảng Trị.²⁰ Ðịch quân cố thủ trong Cổ Thành Quảng Trị chống trả mãnh liệt. Tướng Trưởng phải sử dụng đến 2 đại đơn vị thiện chiến nhứt của QLVNCH là Sư Ðoàn Nhảy Dù và Sư Ðoàn TQLC để tấn công tái chiếm Cổ Thành Quảng Trị. Trận đánh này trở thành trận đánh gây thương vong nhiều nhứt cho cả 2 phía trong Chiến tranh Việt Nam. Sau cùng chính các binh sĩ của Ðại Ðội 2, Tiểu Ðoàn 3, Lữ Ðoàn 147 TQLC đã thượng kỳ VNCH trên Cổ Thành Quảng Trị “vào lúc 12 giờ 45 ngày 16/9/1972 sau 51 ngày đêm nhận lãnh trách nhiệm mà Sư Ðoàn Dù giao lại và sau 78 ngày cuộc Hành quân tái chiếm Quảng trị được khởi sư.”²¹ Khả năng lãnh đạo và điều quân ở cấp đại đơn vị của Tướng Trưởng không phải chỉ nổi tiếng trong hàng tướng lãnh của QLVNCH mà nay cả các cấp tướng lãnh của quân đội Hoa Kỳ đã từng tham chiến tại VNCH cũng đều khâm phục. Lời phẩm bình sau đây của một tác giả Mỹ đã mô tả một cách ngắn gọn nhưng vô cùng chính xác về con người và tài năng quân sự của Tướng Trưởng:

“He was considered one of the most honest and capable generals of the South Vietnamese army during the long war in Southeast Asia. General Bruce Palmer described him in his book The 25-Year War as a “tough, seasoned, fighting leader” and “probably the best field commander in South Vietnam.” ²² (Xin tạm dịch sang Việt ngữ như sau: “Ông được xem như là một trong những vị tướng lãnh lương thiện nhứt và có khả năng nhứt của quân đội Nam Việt Nam trong cuộc chiến dài tại Ðông Nam Á. Trong tác phẩm “Cuộc chiến tranh 25 năm” của ông, Tướng Bruce Palmer [là Trung Tướng Phó Tư Lệnh MACV dưới quyền tư lệnh của Ðại Tướng Westmoreland] mô tả Tướng Trưởng như là một nhà lãnh đạo cứng cỏi, dày kinh nghiệm, và, có lẻ là vị tướng cầm quân giỏi nhứt của Nam Việt Nam.”).

Sau ngày 30-4-1975, Tướng Trưởng định cư tại tiểu bang Virginia, Hoa Kỳ. Ông mất ngày 22-1-2007 tại thành phố Fairfax, tiểu bang Virginia, Hoa Kỳ và tang lễ của ông đã được cộng đồng người Việt trong vùng tổ chức rất trọng thể với đầy đủ lễ nghi quân cách dành cho một tướng lãnh của QLVNCH.. Theo ý nguyện của ông, tro hài cốt của tướng quân Ngô Quang Trưởng đã được gia đình ông mang về Việt Nam và rải trên Ðèo Hải Vân.²³

 

Thay Lời Kết
LỊch sử VNCH chỉ khoảng 20 năm và gần như lúc nào cũng ở trong tình trạng chiến tranh. Trong dân chúng, gần như không có gia đình nào không có con em trong quân đội. Càng gần cuối cuộc chiến, vai trò của các tướng lãnh ngày càng quan trọng hơn. Một số không nhỏ các tướng lãnh đã tham nhủng và làm giàu, nhiều khi là trên xương máu của chính binh sĩ dưới quyền mình. Dân chúng rất bất mãn với tình trạng tham nhủng này. Do đó họ đặc biệt quan tâm theo dõi các vị tướng trong sạch thanh liêm, và, sau cùng, đã “xếp hạng” 4 vị tướng trong sạch nhứt của QLVNCH: ‘Nhứt Thắng, nhì Chinh, tam Thanh, tứ Trưởng.”Cả 4 vị tướng được dân chọn đều rất xứng đáng với lòng tin của dân chúng VNCH.

__________________________

Ghi Chú: 
1. Trần Ngọc Thống, Hồ Ðắc Huân, Lê Ðình Thụy, Lược sử Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa.California: Hương Quê, 2011. Tr. 203-204.
2. Những Giai Thoại Sạch của Tướng Thắng, tài liệu trực tuyến, có thể đọc toàn văn tại địa chỉ Internet sau đây: http://www.generalhieu. com/ndthang-u.htm
3. Clarke, Jeffrey J., United States Army in Vietnam: advice and support: the final years, 1965-1973. Washington, D.C.: U.S. Army Center of Military History, 1988, tr. 256.
4. “CIA report on the Situation in South Vietnam as of 10/24/66,” tài liệu mật của CIA, đề ngày 24-10-1966, giải mật ngày 4-3-1994, gồm 15 tr., có thể truy cập trực tuyến và toàn văn từ cơ sở dữ liệu Declassified Documents Reference System (DDRS), các tr. II-1 và II-2.
5. “CIA report on the Siituation in South Vietnam covering period 10/31-11/6/66,” tài liệu mật của CIA, đề ngày 7/11/1966, giải mật ngày 16/12/1993, gồm 24 tr., có thể truy cập trực tuyến và toàn văn từ cơ sở dữ liệu DDRS, các tr. II-1 và II-2.
6. Lâm Vĩnh Thế, Việt Nam Cộng Hòa, 1963-1967: những năm xáo trộn. Hamilton, Ont.: Hoài Việt, 2010. Tr. 192.
7. Trần Ngọc Thống, Hồ Ðắc Huân, Lê Ðình Thụy, Lược sử Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa, sđd, tr. 127-128.
8. Nguyễn Ðức Thắng, Phan Trọng Chinh, Lê Minh Ðảo, Lý Tòng Bá, tài liệu trực tuyến, có thể đọc toàn văn tại địa chỉ Internet sau đây: http://vanghe.blogspot. ca/2011/09/ng…-chinh-le.html
9. Tưởng nhớ Trung Tướng Phan Trọng Chinh, tài liệu trực tuyến, có thể đọc toàn văn tại địa chỉ Internet sau đây: http://vietnamcuongthinh. blogspot.ca…ong-chinh.html
10. Tướng Phan Trọng Chinh, tài liệu trực tuyến, có thể đọc toàn văn tại địa chỉ Internet sau đây: http://www.generalhieu. com/ptchinh-u.htm
11. “Intelligence report on the situation in South Vietnam,” tài liệu mật của CIA, đề ngày 19-12-1966, giải mật ngày 16-6-1998, gồm 24 tr., có thể truy cập trực tuyến và toàn văn từ cơ sở dữ liệu DDRS, tr. II-4.
12. Ahern, Thomas L., Jr., CIA and the generals: covert support to military government in South Vietnam. Langley, Va.: CIA, 2009. Tr. 113.
13. Trần Ngọc Thống, Hồ Ðắc Huân, Lê Ðình Thụy, Lược sử Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa, sđd, tr. 199-202.
14. Nguyễn Mậu Quý, Trung Tướng Nguyễn Viết Thanh